Kırmızı et ve mamulleri filiyer ve piyasa analizi

Abstract

Nüfusun hızlı bir şekilde arttığı ve ekonomik kalkınma çabalarının yoğun olarak sürdürüldüğü ülkemizde et ve et ürünleri sanayi ve bu sanayiinin direkt ve dolaylı îtkileşimde olduğu hayvancılık sektörü ve yem sanayi ülke insanının sağlığında ve beslenmesinde, istihdam yaratılmasında ve ülke ekonomisinde büyük önem taşımaktadır. însan sağlığının korunması ve devam ettirilmesi için tüketilmesi zorunlu olan hayvansal gıdaların en önemli grubunu tüketmemizde istenilen faydanın sağlamlabilmesi, bunlarm uygun koşullarda üretilip tüketime sunulması ile mümkün olabilmektedir. Ülkemizde et sanayiinde modern açıdan ilk girişim 1952 yılımda EBK' tun kurulması ile başlamıştır. Daha sonra 1982 yılında özel sektöre kombina kurma yetkisi verilmesi 3e hayvancılığa dayalı sanayi bugüne kadar önemli mesafeler katetmiştir. Ancak bütün bu gelişmelere rağmen ülkemizde kırmızı et sektöründe hammadde temininden tüketime kadar pek çok sorun bulunmaktadır. Ülkemizde et ve et ürünlerinin balen insan sağlığına uygun şekilde üretildiğini söylemek mümkün olmamaktadır. Bugüne kadar çeşitli mevzuatların uygulandığı sektörde sağlıklı yapıya bir türlü kavuşulamamıştır. Tespit edilen kurulu kapasiteye bakıldığında ülkemiz ihtiyacına yetecek bir kapasitenin olduğu görülmekle beraber bunların nitelik açısından hiç de yeterli olmadığı gözlenmektedir. Kırmızı et ve mamullerinin en büyük problemlerinden birisi de mamul fiyatlarının tüketiciler tarafından yüksek bulunup bunun sonucunda talep darlığının oluşmasıdır. Diğer taraftan kırmızı et ve mamulleri sanayiinin ana sorunlarından birisi de ülkemizde istikrarlı ve verimli hammaddenin olmayışıdır. Genel tarım politikaları içinde ne yazık ki hayvancılık geri plana itilmiş, zaman zaman da ithalat yoluyla haksız rekabete uğramıştır. Hayvancılıkta istenen verim düzeyi bir türlü yakalanamamıştır. Hayvan hastalıkları ile ilgili mücadele yeterince yapılamamaktadır. Hayvan varlığımızın ise giderek azaldığı görülmektedir. Sığır varlığımızdaki kültür ırkı sayısı oldukça düşük düzeylerdedir Hayvancılık sektörünün en büyük sorunu ise yem maliyetleridir. Özellikle besicilik sektörü içinde yem maliyetlerinin önemi oldukça fâzladır. 1950'lerden bu tarafa tarla açmak için mera alanlarımız yok edilmiştir. 35-40 milyon hektar olan mera alanları 9-10 milyon hektara kadar düşmüştür. Bunun yanında yem bitkileri ekiminin toplam tarım ürünleri içindeki payı % 6-7 civarında olup, bu oran oldukça düşüktür. Aynı zamanda yem hammaddeleri ithal edilmekte, ithal edilen ürünlerden devlet tarafindan yüksek düzeyde gümrük vergileri alınmaktadır. Aynı zamanda yem bitkilerine uygulanan yüksek fiyatlı destekleme alımları yem sanayicisini zor durumda bırakmaktadır.IX Bu çalışmada et Ve et mamulleri sanayimin filiyer analizi yapılmaktadır. Filiyer analizi 'ereği girdi piyasası olarak hayvancılık ve yem sektörü, Örfin piyasası olarak da kırmızı et ve namuUeri sanayiinin klasik Amerikan endüstri iktisadı yaklaşımına göre piyasa analizi sapılmıştır. Girdi piyasasında yem sanayiindeki üretim ve tüketim durumu, yem sanayi dış ticareti ve yem bitkisi ekiliş alanları, hayvancılık sektörü ile bağlantılı olarak meraların durumu incelenmiş ve daha sonraki bölümlerde ise piyasa analizi gereği piyasanın temel koşullan olan arz ve talep koşulları ve daha sonra ise piyasa yapısı ele alınmıştır. Yem sanayiinden sonra ara ütün piyasası olarak da hayvancılık sektörü incelenmiştir. Hayvancılık sektöründe ise canlı hayvan potansiyeli, sektördeki üretim sorunları, dış ticaret durumu, işletme yapılan, sektörde fiyat oluşumu, devlet regülasyonu, kredi ve finansman politikaları, sektörde pazarlama, eğitim ve örgütlenme ve son olarak da sigorta uygulamalan incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise nihai ürün piyasası olan kırmızı et ve mamulleri sanayi için piyasa analizi yapılmıştır. Burada da kırmızı et ve mamullerinin Üretim, tüketimi ve dış ticareti, insan beslenmesindeki önemi ayrıntılı olarak ele alınmış daha sonra ise piyasa yapısı ile piyasanın arz ve talep koşullan ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir