Cistus spp. ve sinapis arvensis L. bitkilerine ait polenlerin fizikokimyasal özellikleri ve bal arılarında (apis melifera L.) koloni gelişimi üzerine etkileri

Abstract

Araştırmada bal arıları (Apis mellifera L.) tarafından tüketilen ve ülkemizde ticari olarak üretilen polenler içerisinde önemli bir yer tutan Cistus spp. ve Sinapis arvensis L. bitki polenlerinin fiziko-kimyasal özellikleri ve bal anlarında populasyon gelişimi üzerine etkileri incelenmiştir. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi kampus alanında bulunan bal ansı kolonilerine polen tuzağı takılarak toplanan polenler bitkilerden alman referans polen preparatlarıyla karşılaştırılmıştır. Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM) ile yapılan incelemede Sinapis arvensis L. polenleri san renkli, 33.125 um büyüklüğünde, dikolpat, iki farklı açıdan prolat ve sferoid şekilli Cistus spp. polenleri ise turuncu renkli, Cistus creticus L. poleni 43.873 um, Cistus salviifolius L. poleni 47.625 um büyüklüğünde, sferoid şekilli ve trikolporat olarak belirlenmiştir. Kura madde (KM) ve KM üzerinden belirlenen organik ve inorganik besin madde içeriklerine göre Sinapis arvensis L. poleninde KM % 80.23, ham kül (HK) % 2.08, ham yağ (HY) % 9.43, ham selüloz (HS) % 1.29, ham protein (HP) % 22.782, nitrojensiz öz maddeler (NÖM) % 64.37, P % 1.125, Ca % 0.25, Mg % 0.13, K % 0.47, Mn % 0.0016, Fe % 0.01, Cu % 0.0017, Zn % 0.0037, Na % 0.0166 Cistus spp. polenlerinde kuru madde (KM) % 83.717, ham kül (HK) % 1.99, ham yağ (HY) % 5.72, ham selüloz (HS) % 1.151, ham protein (HP) % 16.083, nitrojensiz öz maddeler NÖM %75.05, P % 0.55, Ca % 0.087, Mg % 0.04, K % 0.36, Mn % 0.00099, Fe % 0.00560, Cu % 0.00071, Zn % 0.00255, Na % 0.0125 olarak bulunmuştur. Sinapis arvensis L. poleni HY, HP, P, Ca, Mg, K, Mn, Fe ve Cu bakımından Cistus spp. poleninden istatistiki olarak (p<0.01) daha yüksek değerler göstermiştir. Sinapis arvensis L. ve Cistus spp. polen keki ile beslenen kolonilerle, soya unu, yağsız süt tozu, bira mayası ve şeker şurubu ile yapılan polen ikame keki ile beslenen koloniler ve hiç besleme yapılmayan kontrol grubu kolonilerinde 21 gün ara ile anlı çerçeve sayısı, yavrulu çerçeve sayısı ve kuluçka alam ölçümleri yapılmış; polen keki ile beslenen grup daha yüksek değerler göstermesine karşın gruplar arasındaki farklılıklar önemli bulunmamıştır.