İdiyopatik sirozlu hastalarda HFE gen mutasyonlarının PCR-RFLP yöntemiyle taranması

Abstract

Karaciğerde görülen önemli hastalıklardan biri olan siroz, çeşitli dış ve iç etiyolojikfaktörler nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Karaciğer sirozu anatomi, etiyoloji, aktivite, prognozve evresine göre sınıflandırılmaktadır. Çok iyi tanımlanmış etiyolojik faktörlerin dışlandığısiroz, kriptojenik (idiyopatik, sebebi bilinmeyen) siroz olarak adlandırılmakta ve sirozhastalarının % 5-10'nunu oluşturmaktadır. Karaciğerdeki demir birikimi, en sık görülen riskfaktörlerindendir. Demir metabolizmasında işe karışan birçok genetik faktör vardır. Bunlardanbirisi, HFE (hemokromatozise neden olan gen) genidir. HFE gen mutasyonları, karaciğerdemir birikimine ve dolayısıyla fonksiyon bozukluğuna neden olmaktadır.Projemizin amacı, idiyopatik siroz tanısı almış olan 16 hastada HFE genindeki C282Y,H63D ve S65C mutasyonları ile hastalık arasında ilişki olup olmadığını PCR-RFLP yöntemiile araştırmaktır. Periferik kandan DNA izolasyonunu takiben, her üç mutasyonun yer aldığıDNA bölgeleri PCR yöntemi ile amplifiye edildi. PCR ürünleri, mutasyon bölgelerine özgürestriksiyon enzimleriyle kesildi. Kesilen fragmentlerin elektroforezde yürütülmesiyle ortayaçıkan bant durumuna göre genotipler belirlendi.Onaltı kriptojenik siroz hastasının birisinde H63D mutasyonu heterozigot, birisinde isehomozigot olduğu gözlenirken, 141 sağlıklı kontrol bireyin 30'unda H63D mutasyonuheterozigot, 2'sinde ise homozigot olarak saptandı. C282Y ve S65C mutasyonları ise hemhasta hem kontrol grubunda görülmedi. Hasta ve kontrol bireylerinin genotipleri vebiyokimyasal demir parametreleri (serum demir konsantrasyonu, ferritin, toplam demirbağlama kapasitesi ve transferin doygunluğu) karşılaştırıldığında, ferritin, serum demirkonsantrasyonu ve transferin doygunluğu H63D mutasyonu açısından homozigot mutant olanbireylerde, heterozigot ve normal genotipli olanlara göre daha yüksek olduğu bulundu. HFEgen mutasyonlarının (C282Y, H63D ve S65C) idiyopatik sirozlu hastalarda siroz oluşumunaneden olan etiyolojik etmenlerden birisi olup olmadığı tartışıldı.