Abstract:
Bu çalışma 2004-2005 yıllan arasında Antalya'nın Alanya ilçesinde plastik serada yürütülmüştür. Araştırmada deneme materyali olarak 'Sunrise Solo', 'Red Lady', 'Tainung', 'SS-45', 'BH-65' ve 'Sel-42' papaya çeşitleri kullanılmıştır. Optimum çimlenme oranını ve süresini belirlemek için tohumlara değişik ön işlemler yapılmıştır, (a) kontrol; (b) uç kesme (1-2 mm); (c) 24 ve 48 saat suda bekletme; (d) 40 °C'deki sıcak suda 10, 15 ve 20 dakika bekletme; (e) 250-500-750-1000 ppm GA3 çözeltisinde 24 saat bekletme. Uygulamalar sonucu elde edilen papaya fidanları örtüaltına dikilmiş ve bu bitkilerde 1 yıl boyunca bazı fenolojik ve pomolojik özellikler ile verim değerlerine ilişkin gözlemler yapılmıştır. Çimlenme özelliklerine ilişkin araştırma bulguları, çeşitlere göre değişmekle birlikte çimlenme oranının % 6.67 ile % 97.78 ve çimlenme süresinin ise 7 ile 20 gün arasında değiştiğini göstermiştir. Çimlenme oram ve süresi bakımından en iyi sonucu, 'Sunrise Solo', 'Red Lady' ve 'Tainung' çeşitlerinde değişik konsantrasyonlardaki GA3 çözeltisinde (250-1000 ppm) 24 saat bekletme, 'SS-45', 'BH-65' ve 'Sel-42' çeşitlerinde ise 40 °C'deki sıcak suda farklı sürelerde bekletme uygulamaları vermiştir. En yüksek çimlenme oranı 'Red Lady' çeşidinde % 97.78 ile 750 ppm GA3 çözeltisinde tohumların 24 saat bekletilmesi uygulamasında kaydedilmiştir. En kısa çimlenme süresi ise 'Tainung' çeşidinde 7 gün ile tohumların 250 ppm GA3 çözeltisinde 24 saat bekletme uygulamasında saptanmıştır. Sonuç olarak, 'Sunrise Solo', 'Red Lady' ve 'Tainung' çeşitlerinde değişik konsantrasyonlardaki GA3 çözeltisinde 24 saat bekletme uygulaması, 'SS-45', 'BH-65' ve 'Sel-42' çeşitlerinde ise 40 °C'deki sıcak suda bekletme uygulamaları tavsiye edilmiştir. Örtüaltı yetiştiriciliğinde fenolojik özellikler (bitki boyu, ilk çiçeklerime yüksekliği, dikimden çiçeklenmeye kadar geçen süre ve çiçeklenmeden derime kadar geçen süre) ve verim değerleri bakımından en iyi sonucu 'Red Lady' ve 'Tainung' çeşitleri vermiştir. Meyve ağırlığı, C vitamini ve meyve eti sertliği bakımından ise 'Sunrise Solo' çeşidi diğer çeşitlere göre daha avantajlı bulunmuştur. Araştırma sonucunda, örtüaltı papayayetiştiriciliği için yüksek verim ve meyve kalitesinden dolayı 'Red Lady' ve 'Tainung' çeşitleri tavsiye edilmiştir.
