Nitrik oksit sentaz inhibisyonuna bağlı hipertansiyon modelinde egzersizin çizgili kas rezistans arter yanıtlarına etkisi

Abstract

Hipertansiyonda artmış arteriyel kan basıncı koroner kalp hastalığı, kalpyetmezliği ve renal hastalıklar gibi önemli hasarlara yol açar. Esansiyelhipertansiyonun etiyolojisine yönelik önemli hipotezlerinden biri haline gelenendotelyal disfonksiyon, hem insanlarda hem de hayvanlarda gösterilmiştir. Düzenlifiziksel aktivitenin hipertansif insanlardaki ve bazı hipertansiyon modelleriyle kanbasıncı arttırılan sıçanlardaki kan basıncını düşürücü etkileri bilinmektedir. Güçlü birdamar gevşetici olan nitrik oksit (NO) üretiminin bloke edildiği, NO sentaz (NOS)enzim inhibitörü verilen hipertansiyon modelinde de aerobik egzersizin kan basıncınıdüşürdüğü ortaya konmuştur.Bu çalışmada kan basıncının düzenlenmesinde önemli yeri olan dirençarterlerinin rolü ve egzersizin etkileri göz önüne alınarak, normotansif ve hipertansifsıçanlarda direnç arterlerinin yanıtlarında egzersize bağlı olası değişiklikleraraştırıldı. Bu amaçla kontrol, egzersiz, hipertansif ve hipertansif egzersiz olarak 4deney grubu oluşturuldu. Hipertansiyon, seçici olmayan NOS enzim inhibitörünün[NÏ -nitro-L-arginin metil ester (L-NAME) 25 mg.kg-1.gün-1] içme suyuna ilavesiyleoluşturuldu ve 6 hafta boyunca sürdürüldü. Egzersiz gruplarında antrenmanprotokolü hipertansiyonla eşzamanlı olarak haftada 5 gün, günde 1 saat yüzmeolarak uygulandı. Tüm hayvanlarda kan basıncı periyodik olarak non-invazivyöntemle kuyruktan ölçülerek takip edildi. Çalışmanın sonunda kas dokusundanelde edilen direnç arterleri telli miyograf ve basınç miyografı organ banyosudüzeneklerinde alınarak damar yanıtları incelendi. Bunun yanında izole edilen kasdokularında ve kas damarlarında NOS izoformlarının ekspresyonu da Western blotanaliziyle saptandı.Deney sonundaki kan basıncı değerleri her iki hipertansif grupta kontrolegöre yüksek bulunurken, hipertansif egzersiz grubu hipertansif gruba göre önemliölçüde kan basıncı düşüşü sergiledi. Endotelli protokollerde hipertansif gruptakidamarların asetilkolinle uyarılan gevşeme yanıtları değişik ajanlar varlığında (L-arginin, L-NAME) diğer gruplara göre düşüktü. Noradrenaline verilen kasılmacevapları ve sodyum nitroprussid ile uyarılan gevşeme yanıtları ise gruplar arasındahem endotelli hem de endotelsiz damarlarda farksızdı. Ayrıca solubl guanilat siklazinhibitörü varlığında ve tüm vazodilatör ajanların inhibe edildiği endotelliprotokollerde de gruplar arasında asetilkolin aracılı gevşeme yanıtları farksızbulundu. Akım aracılı gevşeme yanıtları hipertansif egzersiz grubunda egzersizledüzelirken, L-NAME varlığı gevşeme yanıtlarında belirgin azalma yarattı. Dirençdamarlarında, gevşeme yanıtlarına paralel bir bulgu olarak eNOS ekspresyonu daegzersiz yapan gruplarda artmış olarak bulundu. Kas ve damarlardaki nNOS ve kasdokusundaki iNOS izoformlarının ekspresyonu da gruplar arasında farksızdı.Sonuç olarak, 6 haftalık düzenli fiziksel aktivitenin NOS inhibisyonuylahipertansif hale getirilen sıçanlarda kan basıncını düşürdüğü teyit edilmiştir. Endotelkaynaklı NOS izoformunun ekspresyonundaki artış da göz önünde bulundurularak,direnç arterlerinin asetilkolin ve akımla uyarılan gevşeme yanıtlarına bakıldığındaNO aracılı gevşeme yolunun egzersiz yapan hipertansif grupta önem kazandığısöylenebilir.