XLI numaralı Antalya şer’iyye sicil defterinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi 1309-1315 (M.1892-1897)

Abstract

Osmanlı Devleti'nde çok yönlü bir değişim sürecini ifade eden Tanzimat Dönemi, aynızamanda genel bir merkezileşme eğiliminin hız kazanması bakımından da ayrı bir önemi haketmektedir. Bu anlamda bir yandan kurumlar sıkı sıkıya merkeze bağlanırken, bir yandan damerkezi otoriteden yoksun alanlarda kurumsallaşma faaliyetlerine gidilerek otorite yelpazesigenişletilmeye çalışılmıştır. Bir yönüyle bu amaca hizmet eden Eytâm İdaresi, bir diğeryönden de alanında önemli bir boşluğu doldurmuştur. Özellikle buna bağlı olarak kurulanEytâm sandıkları hem yetim mallarının korunup değerlendirilmesini sağlamış, hem de bir nevibanka vazifesi görmüş ve kurulduğu bölgenin ekonomik hayatında önemli bir yere sahipolmuştur. Çalışmamızın temel kaynağı durumdaki XLI numaralı Antalya sicil defteri (1892-1897) öncelikle bu anlamda bir değerlendirmeye tabi tutulmuş, defterdeki kayıtlardan yolaçıkılarak, Antalya bölgesine ait sandığın işleyişi, yetimler adına yapılan borç verme işlemlerive usûlleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Bunun yanı sıra defterde, tespit edilebildiğikadarıyla, bölgenin idarî, iktisadî ve sosyal hayatına ilişkin veriler de değerlendirilmiştir.