Postmenapozal osteoporozlu kadınlarda tüm beden vibrasyon antrenmanının kemik mineral yoğunluğuna ve kas performansına etkisi

Abstract

Tüm Beden Vibrasyonu Antrenmanı (TBVA), osteoporozlu bireylerde kemik mineral yoğunluğunu (KMY) korumak ve/veya artırmak ve kassal performansı arttırmak amacıyla kullanılan bir antrenman yöntemidir. Amaç: Postmenapozal osteoporozlu kadınlarda TBVA'nın KMY ve kas performansı üzerine kronik etkilerinin belirlenmesi, TBVA'nın klasik kuvvet antrenmanı yerine uygulanabilirliğinin ve antrenman bitimiyle birlikte yapılacak takiplerde detraining etkilerin değerlendirilmesidir. Materyal ve Metot: Katılımcılar Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği'ne başvuran ve hekimler tarafından osteoporoz tanısı konan hastalardan seçilmiştir. Hastalar; vibrasyon antrenmanı grubu (n=12), kuvvet antrenmanı grubu (n=8) ve kontrol grubu (n=8) şeklinde rastgele 3 gruba ayrılmıştır. TBVA ve kuvvet antrenmanı programında dinamik ve statik kuvvet antrenmanı protokolü (squat, şınav, parmak ucu yükselme, geriye hamle ve yukarıya kol kaldırma) uygulanmış ve antrenman yoğunluğu, bireysel maksimum tekrar sayısının %50'si olarak belirlenmiştir. TBVA grubunda vibrasyon frekansı 30 Hz, vibrasyon genliği 2mm olacak şekilde sabit tutulmuştur. Antrenman programları her iki grupta 30 dk/gün, 2 gün/hafta sıklığında ve 6 ay süresince uygulanmıştır. Son durum ölçütleri; beden kompozisyonu (boy, ağırlık, beden kütle indeksi, vücut yağ yüzdesi, yağsız beden kütlesi), KMY (lomber t skoru ? KMY ve femur boynu t skoru ? KMY), denge/çabukluk (kısa fiziksel performans testi, zamanlı kalk-git testi), kuvvet (squat, şınav, parmak ucu yükselme, geriye hamle ve yukarıya kol kaldırma) ve aerobik dayanıklılık (6 dk yürüme mesafesi ve yoğunluğu) ölçümlerinden oluşmuştur. Verilerin istatistiksel analizi, SPSS 10.0 paket programlarında yapılmıştır. Sonuçlar: İstatistiksel analiz sonuçlarına göre; grupların, 6 dk mesafe sonuçları hariç, bütün ölçümlerde araştırmanın başlangıcında benzer değerlere sahip olduğu tespit edilmiştir. 24 haftalık süreç sonucunda, bazı kuvvet test sonuçlarında (statik parmak ucu yükselme, dinamik parmak ucu yükselme ve statik geriye hamle test) gruplar arasında istatistiksel olarak fark göstermiş, vibrasyon grubunun kontrol grubundan daha yüksek değerler aldığı ortaya çıkmıştır. Tartışma: Postmenapozal osteoporozlu kadınlarda vibrasyon antrenmanı ile bazı kuvvet parametrelerinde, yürüme hızında ve dengede artış sağlanırken, KMY'da gelişme sağlanamamıştır. Detraining sürecinde elde edilen kazançlar korunmuştur.