Evde bakım parasının evde yaşlı bakım sürecine etkisinin Bourdieu’cü bir yaklaşımla incelenmesi: Antalya örneği

Abstract

Yaşlılıkta bakım bireylerin kendi kendilerine başedemeyeceği büyüklüklükte bir toplumsal olgu olması nedeniyle sosyal politikanın da konusudur. 2006 yılında yürürlüğe giren Evde Bakım Parası uygulaması Türkiye'de yaşlı bakımı konusunda bakım sürecini en yüksek maddi yardımla destekleyen bir uygulama olması sebebiyle yaşlılara dönük bakım politikaları açısından önemli bir konudur. "Evde Bakım Parasının Evde Yaşlı Bakım Sürecine Etkisinin Bourdieu'cü Bir Yaklaşımla İncelenmesi: Antalya Örneği" başlıklı bu tezde, Evde Bakım Parası uygulamasının evde uzun dönem bakımı sağlanan engelli yaşlıların ve bakım sağlayan aile üyesi bakıcılarının bakım sürecindeki ilişkilerine etkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bakım sürecinde yer alan bu aktörler, devlet ve bakıcı arasında gerçekleştirilen bir anlaşmayla nesnel bir boyut taşıyan Evde Bakım Parası uygulamasından, öznel bir şekilde etkilenmektedir. Bu çerçevede Bourdieu'nun habitus, sermaye, strateji kavramlarının yer aldığı Pratik Eylem Kuramı dâhilinde, bakım sürecinde yer alan aktörlerin birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerinin bakım sürecini nasıl etkilediği incelenmiştir. Yapılan bu Yüksek Lisans Tez Araştırması'nda nitel araştırma tasarımı geliştirilmiştir. Bu araştırmada, Antalya Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı Yaşlı Hizmetleri Şube Müdürlüğü Evde Bakım Merkezi aracılığıyla ulaşılan, en küçüğü 37 yaşında en büyüğü 77 yaşında olan 10 kişi ile görüşülmüştür. Araştırmada yer alan katılımcılar, araştırmanın yapıldığı tarihten geriye doğru evde bakım maaşını en az bir yıl süre ile alan, 65 yaş ve üzeri bakıma muhtaç durumdaki yaşlısına bakan, aile üyeleri olarak belirlenmiştir. Araştırmada, katılımcılardan imzalı onam formu alınarak katılımcıların evlerinde görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada bakım kararının alınma sürecini, bakım parasının bakım sürecindeki etkisini ve bakıcı-yaşlı ilişkisi çerçevesinde bakım sürecinde yeni stratejiler geliştirildiği ve bu stratejilerin ailelerin sermaye mücadelesinde etkili olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Araştırmanın sonucunda Evde Bakım Parasının, bakım sürecinde aile üyesi bakıcıların ekonomik ve simgesel sermayelerine katkıda bulunurken, sosyal sermayelerini olumsuz yönde etkilediği görülmüştür.