Fonksiyonel maliye’nin dünü ve Post Keynesyen bakış açısıyla bugünü

Abstract

Abba P. Lerner, Keynes'in Genel Teorisi'nden yola çıkarak öne sürdüğü fonksiyonel maliye yaklaşımında maliye politikasının, mali araçların ekonomi üzerindeki etkilerine ve sonuçlarına bakılarak değerlendirilmesi gerektiğini savunmaktadır. Fonksiyonel maliyeye göre devlet harcamalarını finanse etmek için değil, paraya talep yaratmak için vergilemeye başvurmaktadır. Fonksiyonel maliye yaklaşımında tam istihdam ve fiyat istikrarının aynı anda gerçekleştirilmesinde maliye politikası aracılığıyla devlete aktif bir rol verilmektedir. Ancak 1970'lerin ortalarına doğru maliye politikası üretim ve istihdam üzerindeki etkilerinin kısa vadeli olduğu ve uzun dönemde enflasyonla sonuçlandığı, dışlama etkisine yol açtığı ve politika gecikmeleri nedeniyle birçok eleştiri almış, tam istihdam ile arasındaki bağ koparılmıştır. Ancak işsizliğin piyasa ekonomisinin kalıcı bir sorunu olmaya devam ettiği günümüzde yoksulluğunda işsizliğe eşlik etmesi devlet müdahalesine olan ihtiyacın arttırmıştır. Fonksiyonel maliyeyi esas alan Post Keynesyen yaklaşımda ekonomik istikrarın nasıl sağlanacağı konusunda toplam talep yoluyla tam istihdam ya da "en son işveren" olarak devletin ekonomiye müdahale etmesi biçiminde iki farklı görüş bulunmaktadır. Toplam talebin arttırılarak önce yatırımların ve büyümenin ardından istihdamın arttırılması beklentisi enflasyonist baskıların artışı nedeniyle tam istihdamı sağlamayabilir. Oysa en son işveren olarak devlet bir yandan emek için esnek bir talep oluşturarak istihdamı garanti ederken, diğer taraftan enflasyon için çapa görevi üstlenen minimum ücret düzeyi ile fiyat istikrarını sağlayabilir.