Yirminci yüzyıl aşıklarından Aşık Mehmet Yakıcı, Aşık Huzuri, Aşık Veysel Şatıroğlu, Aşık Zülali, ve Aşık Efkari’nin şiirlerinde eğitim unsurları

Abstract

Araştırma dört bölümden oluşmakta olup, her bir bölümün alt başlıklarıyla birlikte toplam kırk sekiz başlık altında şekillenmiştir. Çalışılabilir evren, Âşık Mehmet Yakıcı'nın, Âşık Huzûrî'nin, Âşık Veysel Şatıroğlu'nun, Âşık Zülâlî'nin ve Âşık Efkârî'nin şiirlerinden oluşmaktadır. Araştırmada çalışma evreninin tamamına ulaşılması hedeflenmiştir. Ancak âşıkların yaşadıkları dönem göz önüne alındığında, şiirlerinin tamamına ulaşmak mümkün olmamıştır. Bazı şiirlerinin kâğıda geçirilmediği için zamanla unutulduğu bilinmektedir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, âşıklar hakkında yazılmış eserler, makaleler ve tez çalışmaları kullanılmıştır. Bu çalışmalardan elde edilen şiirler, araştırmanın çalışma evrenini oluşturmuştur. Âşıkların yayımlanmış şiirlerinin tamamına ulaşılmış olup, hepsi bu çalışmada kullanılmıştır. Doküman analizi ile toplanan veriler betimsel analiz kullanılarak sınıflandırılmıştır. Bu yöntemler çerçevesinde Âşık Mehmet Yakıcı'nın, Âşık Huzûrî'nin, Âşık Veysel Şatıroğlu'nun, Âşık Zülâlî'nin ve Âşık Efkârî'nin eserlerindeki eğitim unsurları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Âşıkların şiirleri incelendiğinde, yer verdikleri eğitim unsurlarını kullanırken, yaşadıkları dönemin sosyal ve siyasal olaylarının yanı sıra, dönemin eğitim kurumları hakkında da bilgi verdikleri tespit edilmiştir. Bu sebeple âşıkların şiirlerindeki eğitim unsurlarının daha iyi anlaşılması için dönemin sosyal yaşamının yanı sıra eğitim kurumları ile ilişkisine de dolaylı olarak yer verilmiştir. Veriler göstermiştir ki, yaşadıkları devrin önemli şahsiyetleri olan âşıklar eğitimle ilgili kavramları, terimleri ve materyalleri eserlerinde sıkça kullanmışlardır. Âşıkların 836 şiirine ulaşılmıştır. Bu şiirlerin 140 tanesinde eğitim unsuru belirlenmiş olup, beş âşık, 43 adet eğitim ile ilgili kavram ve terime 404 defa eserlerinde yer vermişlerdir.