Okul sporlarına katılan öğrencilerin katılım motivasyonu, başarı algısı ve öz yeterliliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; okul sporlarında yer alan öğrencilerin spora katılım güdülerini, başarı hedeflerini ve öz yeterliklerini belirlemek, bu değişkenleri cinsiyet, sosyoekonomik düzey, spor türü ve kategorisi açısından karşılaştırmaktır. Çalışmaya toplam 715 sporcu (426 Erkek, 289 Kız) gönüllü olarak katılmıştır. Ayrıca sezon takibinin gerçekleştirilmesi için her kategoriden (takım-bireysel) 146 öğrenci rasgele belirlenmiş ve sezon öncesi, sezon ortası ve sezon sonu ölçümleri ile katılım güdüleri, başarı algısı ve öz yeterlik değişimleri takip edilmiştir. Çalışmada yer alacak sporculara Spora Katılım Güdüsü Ölçeği, Başarı Algısı Envanteri Çocuk Versiyonu, Genel Öz Yeterlik Ölçeği, kişisel bilgi ve Sosyoekonomik Düzey Ölçeği uygulanmıştır. İstatistiksel analiz sonuçlarına göre, Spora Katılım Güdüsü Ölçeğinden elde ettikleri değerlere bakıldığında cinsiyet, spor kategorisi ve spor türü açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Başarı Algısı değerleri incelendiğinde, kategori ve spor türü değişkenine göre erkek sporcuların arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu bulunmuştur. Takım ve bireysel sporlar ile uğraşan kızlar arasında ego yönelim alt boyutu açısından istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu bulunmuştur. Genel Öz Yeterlik Ölçeği ile ölçülen öz yeterlik değişkeninden elde ettikleri değerler bakıldığında kız sporcularda hem kategori hem de spor türü açısından gruplar arasından istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Sosyo ekonomik düzeylerine göre erkek sporcuların katılım güdülerinde istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Erkek sporcularda sosyo-ekonomik düzey açısından başarı algısının görev yönelimi alt boyutunda istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu bulunmuştur. Sosyo ekonomik düzeylerine göre kız sporcularda spora katılım güdüleri hedef yönelimleri açısından istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu gözlenmiştir. Çalışmanın takip çalışması bölümünde erkek ve kız sporcuların tekrarlı ölçümlerine bakıldığında, katılım güdüsü, başarı algısı ve öz yeterliklerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Sonuç olarak, Anne-baba, antrenör ve beden eğitimi öğretmenlerinin göz önünde bulundurması gereken en önemli konu, spora katılımı sağlamak için en önemli faktör olan eğlenceye ve oyun zamanına yeteri kadar yer vermeleri ve çocukları kendi kapasitelerine göre değerlendirerek onlara her zaman cesaret vermeleridir.