Fen bilimleri öğretmenlerinin özerklik desteği ile öğrencinin akademik başarısı arasındaki ilişkinin saptanması

Abstract

Motivasyon, sosyal bilimlerin bir çok alt disiplini kadar eğitim bilimleri için de önemli bir konudur. Çünkü değişen ve karmaşıklaşan sosyal ve ekonomik yaşam içerisinde öğrencilerin başarısını olumsuz etkileyen faktörlerin sayısı artmaktadır. Öğrenci başarısını olumsuz etkileyen etkenlerin sayısının hızla arttığı günümüzde öğrenciyi motive edici girişimlere duyulan ihtiyaç da artmaktadır. Öğrencilerin motivasyonu ve başarısında önemli bir rol oynayan öğretmen öğrenci ilişkilerinde öğretmenlerin öğrencilere sağladığı özerklik desteğinin öğrenci motivasyonuna önemli bir etkisinin olduğu görülmektedir. Özerklik desteği, öğrencilerin dışsal etkenleri içselleştirerek benimsemelerini ve beklentiler doğrultusunda motive olmalarını sağlamaktadır. Türk eğitim sisteminin bir çok sorununun olduğu ve öğrencilerin başarısı için bir kriter olarak kabul edilen ulusal ve uluslar arası nitelikli sınavlarda yeterli başarıyı elde edemedikleri görülmektedir. Bilimsel düşünme ve bilimsel olguları kavrayıp açıklama açısından büyük bir önemi olan fen ve teknoloji dersleri de öğrencilerin yeterli başarıyı gösteremediği alanlardan birisi olarak öne çıkmaktadır. Modern hayatın gereklerine uyum sağlayabilmek için büyük bir öneme sahip olan fen ve teknoloji eğitiminde öğrenci başarısının artırılması eğitim sisteminin genel başarısının da artırılması için özel bir yere sahiptir. Bu başarının elde edilebilmesi eğitim sistemi kadar öğretmenlerin öğrencilerle özerklik temelinde kuracağı ilişkinin yaratacağı motivasyona da bağlıdır. Bu araştırmada motivasyonun eğitim başarısına etkisi, motivasyon teorileri, özerklik kuramları ve öğretmenlerin öğrencilere sağlayacağı özerklik desteğinin öğrenci başarısına etkisi incelenmiştir. Araştırmanın amaçları doğrultusunda fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğrencilere sağladığı özerklik desteğinin ortaokul öğrencilerinin başarısına etkisi istatiksel olarak incelenmiştir. Araştırmada veriler anketlerle toplanmış ve SPSS Programında analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre öğretmenlerin öğrencilere yönelik özerklik tutumları orta düzeyde kontrol edici biçimdedir. Araştırmaya göre öğretmenlerin yüksek düzeyde kontrol edici tutumları ile öğrenci başarısı arasında istatistiki olarak ters yönlü ve zayıf bir ilişki varken öğretmenlerin orta ve yüksek düzeydeki özerklik desteğinin öğrenci başarısı ile istatistiki olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.