Üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluş ve stres belirtilerinin yordayıcılarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin farkındalık, öz-duyarlık, duyguları yönetme becerileri ve sosyal ilgi düzeylerinin öznel iyi oluş ve stres belirtileri düzeylerini anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığını incelemektir. Araştırmanın bağımsız değişkenlerini farkındalık, öz-duyarlık, duyguları yönetme becerileri ve sosyal ilgi oluşturmaktadır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri ise üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş ve stres belirtileri düzeyleridir. Araştırmanın evrenini Akdeniz Üniversitesi'nin farklı fakültelerinde öğrenimine devam eden öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu Eğitim Fakültesi, Edebiyat Fakültesi ve Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulundan seçilen öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu oluştururken fakülte ya da yüksekokuldan sınıflar seçilmiş ve veri toplama araçları 2015-2016 güz yarıyılında bu seçilen sınıflarda uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 519'u kız ve 315'i erkek olmak üzere toplam 834 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerin yaş aralığı 17-27 ve yaş ortalaması 20.43'tür. Araştırmada, Beş Boyutlu Bilinçli Farkındalık Ölçeği, Öz-duyarlık ölçeği, Duyguları Yönetme Becerileri Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği, Pozitif ve Negatif Duygu Durum Ölçeği, Stres Belirtileri Ölçeği, Toplumsal İlgi Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Hiyerarşik regresyon analizi sonucunda farkındalığın beş alt boyutundan tanımlama, farkındalıkla davranma ve içsel deneyimlere tepkisizliğin öznel iyi oluşu anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre stres belirtilerini; gözlemleme, farkındalıkla davranma, içsel deneyimleri yargılamama ve içsel deneyimlere tepkisizlik boyutlarının anlamlı bir şekilde yordadığı ancak tanımlama boyutunun yordamadığı bulunmuştur. Öz-duyarlığın alt boyutları arasında öznel iyi oluşun yordayıcıları olarak öz-sevecenlik, öz-yargılama ve izolasyon bulunurken stres belirtilerini öz-duyarlığın izolasyon ve aşırı özdeşleşme boyutlarının yordadığı bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre ayrıca, duyguları yönetme becerilerinin öznel iyi oluşun ve stres belirtilerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür. Son olarak, sosyal ilginin öznel iyi oluşu anlamlı bir şekilde yordadığı ancak stres belirtilerini yordamadığı görülmüştür.