Türk yönetim yazınında bir eşik : İşletme/İşletme Ekonomisi ve Organizasyon Mecmuası (1943-1948)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 1943–1948 yılları arasında yayınlanan "İşletme–İşletme Ekonomisi ve Organizasyon Mecmuası"nda çıkan tüm makaleleri inceleyerek eksiksiz ve ayrıntılı bir envanterini oluşturmak ve Türkiye'de işletme konularına odaklı ilk dergi olma özelliğiyle ifa ettiği görevi dönemin arka plan bilgisi temelinde değerlendirerek önemini ortaya koymaktır. Çalışmada, derginin hitap ettiği akademik ve uygulama sahalarının durumları tarihsel gelişimleriyle birlikte verilmiştir. Akademik sahaya dair, günümüz tabiriyle işletmeci yetiştirme amacıyla açılan Hamidiye Ticaret Mektebi'nin kurulduğu on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından, 1930'lu yıllarda Almanya'dan işletme ekonomisi disiplininin ithal edildiği döneme kadar yaşanan gelişmeler aktarılmıştır. Derginin yayınlandığı 1940'lar Türkiye'sinin uygulama sahasını var eden Cumhuriyet sonrası köklü değişim, iktisadi tarihin dönüm noktalarını barındıran on dokuzuncu yüzyıl ile başlayan tarihsel seyirle anlatılmıştır. Çalışmanın öznesi olan dergiyi alanyazına kazandıran İsmet Alkan ve rolü ayrıca tanıtılmıştır. Dergide yayınlanan tüm makaleler mevcut bölüm başlıklarına göre tasnif edilerek içeriklerine dair bilgilendirme yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, çoğunluğu ders kitabı formatında yazılan makalelerin önemli bir kısmının muhasebe ve organizasyon ağırlıklı olduğu görülmüş, bunun yanında yayınlanan yazılarda dönemin Türkiye'sinin akademik ve uygulama dünyasının zihni ve maddi durumunu yansıtan bilgilere ulaşılmıştır. Dönemin sosyal ve ekonomik gündeminin yansıdığı yazılar irdelenmiş, iş dünyasına hitap etme amacındaki derginin yayınlandığı zamanın iktisadi gelişmeleri karşısındaki duruşu ortaya konmuştur