Parasal aktarım mekanizması ve türk bankacılık sektöründe kredi kanalının belirleyicileri : Panel veri analizi

Abstract

Parasal aktarım mekanizmasında banka kredi kanalının belirleyicilerinin tespit edilmesi ve bu kanalın varlığı hakkında bilgiler ülke deneyimlerine göre şüpheler bulunmaktadır. Buna göre, Türkiye'de banka kredi kanalının belirleyicilerini tespiti amacıyla ampirik bir araştırmaya başvurulacaktır. Böylece, bu tezin ana amaçları olarak bankaların rolü, banka kredi kanalının belirleyicileri ve Türkiye'de parasal aktarım mekanizmasında banka kredi kanalının varlığını analiz etmektir. Banka kredi kanalının belirleyicilerini açıklamak için regresyon analizimiz, Bernanke ve Blinder modelinin (1988) bir versiyonu olan diğer banka içi değişkenlerin ilave edildiği genişletilmiş modeline dayanmaktadır. Bu amaçlara ulaşmak için Türkiye'de faaliyet gösteren 24 özel ve yabancı sermayeli bankanın yıllık verileri 2003-2013 yıllarını kapsayan bir dönemde analiz edilmektedir. Tam model sermaye yeterliliği, aktif kalitesi, likidite, mevduat ve karlılık gibi bankacılığa özgü değişkenlerle birlikte; para politikası göstergesi ve bir makro ekonomik değişken grubunun önemi göz önünde bulundurularak elde edilmiştir. Panel veri analiz sonuçlarına göre, Türkiye'de parasal aktarım mekanizmasında bankaların önemli bir oynadıkları, bankacılığa özgü değişkenlerin yanında kontrol değişkenler olarak modele dâhil edilen makro ekonomik faktörlerin de Türkiye'de banka kredi kanalı için önemli belirleyiciler olduğunu göstermiştir. Bulgular sermaye yeterliliği ve likiditenin banka kredileri ile negatif ilişkili iken bankanın aktif yapısı ve karlılığın banka kredileri ile pozitif ilişkili olduğunu göstermektedir. Bunun yanında para politikası göstergesinin banka kredileri üzerine negatif etkilere sahip olduğu tespit edilmiştir. Makro ekonomik değişkenlerden milli gelir ve enflasyon, banka kredilerini pozitif etkilemektedir. Ana sonuç olarak, bulgularımız Türkiye ekonomisinde bir banka kredi kanalının varlığını destekleyen bulgular sunmaktadır.