Tüketicilerin organik gıda tercihleri ve organik gıdalara karşı tutumlarına yönelik bir uygulama

Abstract

Tüketicilerin sağlık ve çevre bilincinin yanısıra çevreye yönelik kaygısı son yıllarda oldukça artmıştır. Bu durum, tüketici kararlarını etkileyen etkenlerden bir tanesi haline gelmiştir. Son zamanlarda, "doğal" ya da "organik" besinler gibi çevre ve sağlık dostu olduğuna inanılan yiyeceklere olan ilgi gün geçtikçe artmaktadır. Dünyada organik gıda tüketimiyle ve genç tüketicilerin organik gıdalara yönelik tutumuyla ilgili birçok araştırma yapılmış olmasına rağmen, konuyla ilgili Türkiye'de yapılan araştırma sayısı oldukça sınırlıdır. Bu artan ilgiye paralel olarak genç tüketicilerin bu akıma olan ilgisi merak uyandırmaktadır. Üniversite öğrencilerinin bu yeni akıma yönelik olarak organik gıdalara karşı tutumları ve satın alma niyetlerinin ne yönde olduğu bu araştırmanın temel problemidir. Organik gıda üreticilerinin, pazarlama uzmanlarının, konuyla ilgili karar mekanizmalarının ve organik gıda satışı yapan girişimcilerin, tüketicinin alım kararını etkileyen etkenleri bilmesi, başarılı ve uygulanabilir satış stratejileri üretebilmeleri ve ülkelerindeki organik gıda sektörünü geliştirebilmeleri açısından oldukça önemlidir. Çalışma dört temel bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde organik gıdanın tanımı ve dünyadaki organik gıda pazarı anlatılmıştır. İkinci bölümde tüketici davranışı kapsamında, tüketicilerin organik gıdalara yönelik tutumları ve alışveriş eğilimleri literatürdeki çalışmalar incelenerek belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde uygulamada kullanılan model ve ilgili hipotezleri dayanakları ile sunulmuştur. Çalışmanın son bölümünde ise uygulama ve hipotezlere yönelik analiz sonuçları yer almaktadır. Uygulama aşamasında nicel araştırma tekniği kullanılan bu çalışmada, verilerin toplanması için yapılandırılmış sorulardan oluşan bir anket kullanılmıştır. Toplamda üç yüz Türk ve yabancı uyruklu katılımcının katıldığı yüz yüze bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 16.0 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bu araştırma, katılımcıların kendi sağlıkları ve çevre konusundaki kaygılarının yanı sıra, organik gıdalar hakkındaki bilgilerinin de organik gıda konusundaki düşüncelerini ve ilgili ürünleri satın alıp almama kararlarını etkilediği sonucuna varmıştır. Başka bir ifadeyle, konu hakkındaki tutumları satın alma kararlarını etkilemektedir.