Neuman’ın sistemler modeli’ne temellendirilmiş vakım verenleri güçlendirme programlarının bipolar bozukluk tanısı alan bireylere ailede bakım verenlerin relapsı tanıması ve yönetmesi üzerine

Abstract

Amaç: Çalışmada Neuman'ın Sistemler Modeli'ne temellendirilmiş "Bakım Verenleri Güçlendirme Programının" bipolar bozukluk tanısı almış bireylere ailede bakım verenlerin relapsı tanıması ve yönetmesi üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma bir eylem araştırmasıdır. Araştırmanın örneklemini bipolar bozukluk tanısı almış ve Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Duygudurum Bozuklukları Polikliniği'nde takip edilen hastaların bakım verenleri oluşturmuştur. Ölçüt örnekleme tekniği kullanılan araştırmaya sekiz bakım veren dahil olmuş ancak geliştirilen programa dört bakım veren katılmıştır. Verilerin toplanmasında nitel ve nicel veri toplama araçlarından birlikte yararlanılmıştır. Nitel veriler içerik analizi ile, nicel veriler toplam puan üzerinden değerlendirilmiştir. Araştırmada, bakım verenlerin deneyimleri ve ihtiyaçları belirlenerek Neuman'ın Sistemler Modeli'ne temellendirilmiş "Bakım Verenleri Güçlendirme Programı" geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Program uygulandıktan hemen sonra ve altı hafta sonra, bakım verenlerin deneyimleri ve ihtiyaçları tekrar değerlendirilmiştir. Bulgular: Bipolar bozukluğu olan bireylere ailede bakım verenlerin hastalık hakkında bilgileri olmadığı takdirde relapsı tanıma ve yönetmede yetersiz kaldıkları, çoğunlukla psikolojik ve spiritüel boyutta sağlık/iyilik halininin bozulmasına neden olan duygu, düşünce, deneyim ve algıları olduğu saptanmıştır. Neuman'ın Sistemler Modeli'ne temellendirilmiş "Bakım Verenleri Güçlendirme Programı"nın bakım verenlerin temel yapısını koruyan direnç hattını güçlendirdiği saptanmıştır. Sonuç: Neuman'ın Sistemler Modeli'ne temellendirilmiş "Bakım Verenleri Güçlendirme Programı", bakım verenlerin relapsı tanıma ve yönetmesini geliştirmede etkili olmuş, farkındalıklarını artırmıştır. Konuyla ilgili daha büyük örneklemlerde başka eylem araştırmalarının yapılması ve bakım verenlerin değişen ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik yeni eylem planlarının geliştirilmesi önerilmektedir.