Mekanik ventilatöre bağlı preterm yenidoğanlara verilen prone ve supine pozisyonlarının fizyolojik değişkenlere etkisi

Abstract

MEKANİK VENTİLATÖRE BAĞLI PRETERM YENİDOĞANLARA VERİLEN PRONE VE SUPİNE POZİSYONLARININ FİZYOLOJİK DEĞİŞKENLERE ETKİSİ Amaç: Araştırmanın amacı, mekanik ventilatöre bağlı preterm yenidoğanlara verilen prone ve supine pozisyonlarının preterm yenidoğanın fizyolojik değişkenlerine (oksijen saturasyonu ve kalp atım hızı) etkisini incelemektir. Yöntem: Araştırmada mekanik ventilatöre bağlı preterm yenidoğanlara verilen iki farklı pozisyonun (prone-supine) etkinliğini test etmek amacıyla preterm yenidoğanlar pozisyon önceliğine göre randomizasyon yapılarak iki gruba ayrıldı (n=38). Birinci gruba önce supine pozisyonu, sonra prone pozisyonu (n=19), ikinci gruba önce prone pozisyonu, sonra supine pozisyonu uygulandı (n=19). Araştırmada, etik kurul, kurum ve ailelerden yazılı izin alındı. Elde edilen veriler, yüzdelik dağılımlar, ortalama, tekrarlı ölçümlerde varyans analizi ve bağımlı gruplarda t testi ile analiz edildi. Bulgular: Supine ve prone pozisyonlarına göre preterm yenidoğanların kalp atım hızı ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır (p>0.05). Preterm yenidoğanların pozisyonlara göre 105. dakikadaki oksijen saturasyon ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı derecede prone pozisyonunda yüksek olduğu belirlenmiştir (p=0.0007). Supine pozisyonunda grup 1 (supine-prone)'deki prterm yenidoğanların kalp atım hızı ortalamalarının grup 2 (prone-supine)'dekilerden anlamlı derecede düşük olduğu saptanmıştır (F=9.92, p=0.0018). Prone ve supine pozisyonlarında grup 2 (prone-supine)'deki preterm yenidoğanların oksijen saturasyon ortalamalarının, grup 1 (supine-prone)'dekilerden anlamlı derecede yüksek olduğu saptanmıştır (prone: F=20.22, p= <.0001; supine: F=14.73, p=0.0001). Sonuç: Araştırmada elde edilen bulgular sonucunda; prone pozisyonunda oksijen saturasyonunun anlamlı derecede yüksek ve stabil olduğu, supine ve prone pozisyonlarının kalp atım hızına etkisi olmadığı, önce prone pozisyonu verilen preterm yenidoğanın oksijen saturasyonunun yüksek olduğu, önce supine pozisyonu verilen preterm yenidoğanın kalp atım hızının düşük olduğu tespit edilmiştir.