Bifosfonat uygulanmış ratlarda, kalsiyum şelasyonu amacıyla uygulanan edta’nın piezocerrahi ve standart frez cerrahisindeki etkinliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bifosfonatlar, pek çok hastalığın tedavisinde yaygın olarak kullanılmakta ve buna bağlı olarak bifosfonat ile ilişkili çene osteonekrozu gelişen hastaların sayısı giderek artmaktadır. Bifosfonat grubu ilaçların kemikte depolanarak uzun yıllar etkinlik göstermeleri, yol açtıkları MRONJ tablosunu tedaviye dirençli ve ilerleyici bir hale getirebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, bifosfonat uygulamasını takiben çene kemikleri üzerinde piezocerrahi ile konvansiyonel frez cerrahisinin ve bir şelasyon ajanı olan EDTA'nın lokal uygulamasının kemik iyileşmesindeki destekleyici rolünün araştırılmasıdır. Yöntem: Kırk adet erkek Wistar rat her bir yöntem için iki adet çalışma (P, F) ve iki adet kontrol grubuna (KP, KF) ayrılmıştır. Kontrol gruplarına salin, çalışma gruplarına ise 0.06 mg/kg zoledronik asit, haftada bir kez intraperitonel olarak 5 hafta süre ile uygulanmıştır. Dördüncü haftanın sonunda, çalışma gruplarında bilateral, kontrol gruplarında ise unilateral olarak, piezocerrahi veya konvansiyonel frez ile mandibula üzerinde 4 mm uzunluk ve 1 mm derinlikte defektler oluşturulmuştur. Çalışma gruplarında çenelerin tek tarafında defekt üzerine EDTA uygulanmıştır. Postoperatif 4. haftada mandibulektomiyi takiben ratlar sakrifiye edildikten sonra, defekt alanlarını içeren mandibulalar yeni kemik oluşum miktarlarının değerlendirimesi için histomorfometrik incelemeye tabi tutulmuştur. Gruplar arasındaki farklılıklar istatistiksel analizlerle değerlendirilmiştir. Bulgular: Kontrol gruplarında yeni üretilen kemik miktarı çalışma gruplarına göre daha fazla iken (p<0,05), kontrol grupları arasında piezocerrahi veya konvansiyonel frez kullanımı sonrası oluşan kemik miktarları bakımından anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Çalışma grupları arasında en fazla kemik oluşumunun piezocerrahi ve EDTA'nın birlikte uygulandığı grupta olduğu fakat gruplar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı gözlenmiştir (p>0,05). Sonuç: Her ne kadar istatistiksel olarak fark bulunmasa da, bifosfonat kullanımı durumunda şelasyon ajanlarının ve piezocerrahinin kemik iyileşmesi üzerindeki göze çarpan pozitif etkilerinin ileri çalışmalarda daha fazla sayıda denek ve ajan ile değerlendirilmesinin literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.