Abstract:
Planlanan bu çalışma, Antalya'da, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde açık tarla koşullarında yürütüldü. Çalışmada gölgeleme materyali olarak %40 gölgeleme oranlı yeşil, %75 gölgeleme oranlı mavi, sedef ve sarı renkli 4 farklı ışık seçici ağ kullanıldı. Dört farklı ağ 720 m2'lik bir alanda 3 tekerrürlü olarak denemeye alındı. Her bir ağın kapladığı alan 180 m2 olup diğer kalan alan (780 m2) kontrol konusu olarak değerlendirildi. Araştırmada, ışık şeçici ağların toplam ışınım ve fotosentetik etkin ışınım geçirgenliği (PAR) ile Gölgeleme Etkinlik Faktörü (GEF) belirlendi. Işık seçici ağlar ve kontrol konusun toplam ışınım, PAR geçirgenlikleri ile GEF faktörlerinin belirlenmesinde aylara bağlı olarak açık gökyüzü koşulları ve saat 06:00-18:00 zaman aralığı dikkate alındı. Anılan malzemelerin, toplam ışınım, PAR geçirgenlikleri ve GEF faktörleri ağ içinde yatay düzleme ulaşan ışınım enerjisinin ağ dışında yatay düzeleme ulaşan ışınım enerjisine oranlaması ile saptandı. Çalışmada farklı ışık seçici ağların ortam mikroklimasına etkisini belirlemek için iç ortam hava ve bitki yaprak sıcaklığı ile nem değerleri uygun algılayıcılarla ölçüldü. Işık seçici ağların bitki gelişimine etkisini saptamak için açık tarla koşullarında domates yetiştirildi. Ayrıca her bir konuda 9 bitki seçilerek 15 günlük aralıklarla izlendi ve gözlem bitkilerindeki vejetatif gelişim parametreleri (bitki boy, kök boğaz kalınlığı, yaprak sayısı), verim ve meyve kalite parametreleri (ortalama meyve ağırlığı, meyve çapı, meyve suyunda EC ve pH, suda çözünebilir kuru madde (SÇKM), meyve rengi belirlendi. Dolayısıyla bu araştırmada, farklı ışık seçici ağların toplam ışınım geçirgenliklerinin, PAR geçirgenliklerinin ve GEF faktörlerinin belirlenmesi ayrıca bu ağların ortam mikroklima koşullarına ve domates bitkisinin gelişimine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
