Fetal germ hücre gelişiminde hücreler arası köprülerin rolü

Abstract

Hücreler arası köprüler somatik hücrelerde hücre bölünmesinin sitokinez evresinde oluşan geçici yapılardır. Farede farklılaşan germ hücreleri arasında TEX14 proteininin varlığı ile kalıcı yapılara dönüşen hücreler arası köprülerin, diploid dişi germ hücrelerindeki rolü belirsizliğini korumaktadır. Çalışmamızda, germ hücrelerinde hücreler arası köprü içermeyen Tex14 mutant (Tex14-/-) fareler kullanılarak, hücreler arası köprülerin mayozun senkronizasyonu ve germ hücre havuzunun kurulmasındaki rolü üç boyutlu (3D) analiz yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Yöntem:Wholemount immünofloresan yöntemi ile Tex14+/+ ve Tex14-/- ovaryumlarda germ hücreleri mayoz ve apoptoz belirteçleri ile işaretlendi. Imaris programı ve MATLAB komut dizisi ile ovaryumların 3D haritası oluşturuldu. Ayrıca apoptozun grup/küme analizi gerçekleştirildi. Tex14+/+ ve Tex14-/- ovaryumlarda kimyasal stres oluşturulduktan sonra hücreler arası köprülerin varlığında ve yokluğunda hücre eliminasyonu değerlendirildi. Bulgular:Ovaryumda mayozun ilk olarak radyal bir dalga halinde başladığı, anterior-posterior (AP) mayotik dalganın ise E13.5'tan itibaren etkili olduğu izlendi. Tex14-/- ovaryumlarda, radyal mayotik dalganın olmadığı, sadece AP dalganın korunduğu ve Tex14-/- germ hücrelerinin Tex14+/+'e kıyasla mayoza daha erken başladığı dikkat çekti. Germ hücre eliminasyonunun gerçekleştiği dönemde Tex14-/- ovaryumlarda germ hücre sayısının azaldığı, apoptozun arttığı ve Tex14+/+'den farklı olarak, Tex14-/- germ hücrelerinin ovaryumda rastgele elimine edildiği izlendi. Stres indüklendiğinde ise germ hücre kaybının oransal olarak Tex14+/+'de Tex14-/-'e göre artmış olduğu tespit edildi. Sonuç:Çalışmamızda, ovaryumda hücreler arası köprülerin radyal mayotik dalganın düzenlenmesinde ve apoptoz düzeyinin belirlenmesindeki rolleri literatürde ilk defa ortaya konulmuştur. Fetal germ hücre gelişiminin araştırılması, ovaryan rezervin kurulmasında etkili olan mekanizmaları anlamamızı sağlayarak, infertilite, subfertilite ve oositlerde sıklıkla izlenen anöploidi ile ilgili bilinmeyenlere ışık tutacaktır.