Genç işsizliğinin potansiyel sebeplerinden biri: ara eleman problemi ve meslek seçimi

Abstract

İşsizlik dünya genelinde hızla artan ve kronik bir hal alan sorun olmuştur. Sadece gelişmekte olan ülkelerin değil, gelişmiş ülkelerin de en önemli sorunlarından birisi olarak görülmektedir. İşsizlik, en ağır tahribatı ekonomik olmak üzere, toplumsal ve psikolojik anlamda da ağır etkileri olan bir sorundur. İşsizlik elbette toplumun her kesimi için büyük bir tehlike arz etmektedir ancak bazı dezavantajlı kesimler için bu tehlikenin boyutu daha da artmakta ve sonuçları daha ağır olabilmektedir. Özellikle genç nüfus diye adlandırılan 18-24 yaş aralığındaki kişileri daha fazla etkilemektedir. Genç işsizler olarak adlandırabileceğimiz bu grubun işsizliği Türkiye'de genel işsizlik oranından oldukça yüksekte seyretmektedir. Türkiye'de de genç işsizliğine ilişkin çözüm arayışları devam etmektedir. Genel olarak ekonomik büyüme ve kalkınma politikaları ile çözüme ulaştırılacak bir sorun olarak görülen Genç İşsizliği ile mücadelede ekonomik büyümenin tek başına yeterli olmayacağı yapılan çalışmalar ile ortaya çıkmıştır. Ekonomik büyümenin mutlak bir istihdam artışını sağlamıyor olması genç işsizliği ile mücadelede eğitim başta olmak üzere pek çok alanda politika geliştirilmesi anlamına gelmektedir. Bu çalışmada genç işsizliğinin bir başka boyutu ve aynı zamanda istihdam problemi olan ara eleman yetiştirme ve meslek seçimi konuları ele alınmıştır. Genç işsizliğinin yapısı ve Türkiye'deki genç işsizliğinin incelemesi; genç işsizliğini önleyici ve genç nüfusun istihdamını arttırıcı çözüm önerilerinin bulunması amacıyla ara eleman problemine değinilmiş ve ara eleman yetiştirmekle yükümlü meslek liselerinin hâlihazırdaki durumu hakkında bilgi verilmiştir. Meslek lisesinde eğitim gören kişilerin mesleki anlamda yeterlilikleri, iş piyasalarındaki konumu ve istihdam durumu uygulamalı olarak gerçekleştirilen bir saha çalışması üzerinden tartışılmıştır. Yapılan anket çalışmasında öğrencilerin meslek seçimi, meslek hakkındaki bilgileri ve mesleğe devam ile ilgili sorular sorulmuştur. Araştırma sonucunda öğrencilerin seçtikleri meslek hakkında bilgilerinin yeterli düzeyde olmadığı ve genel olarak meslek lisesini aile zoru, okul puanı ve yükseköğretime geçiş için seçtikleri, ayrıca öğrencilerin genelinin seçtikleri meslekte devam etmek istemedikleri ve mesleklerini kısa sürede değiştirmek istedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda, meslek liselerini ara eleman sorunun ilk etabı olarak düşünülmesi durumunda ara eleman adaylarının mesleklerini seçerken gelecek ve kariyer planları dışında kalan dışsal faktörlerden etkilenerek bu okulları seçtiği gözlemlenmiştir.