Diz osteoartritli hastalarda kuvvet antrenmanının fonksiyonel performans ve sensorimotor değişiklikler üzerine etkisi

Abstract

Amaç; Araştırmanın amacı, diz Osteoartritli [OA] bayanlarda, kuvvet antrenmanının eklem pozisyon duyusu, dokunma duyusu ve fiziksel performans üzerindeki etkisini ve açık kinetik zincir [AKZ] antrenmanı ile kapalı kinetik zincir [KKZ] antrenmanı arasındaki etki farkını belirlemektir.Yöntem; çalışmaya 50-74 yaş arası, bayan, bilateral grade 1-3 diz osteoartritli, günlük aktivitelerde bağımsız ve gönüllü olan; görme ve işitme bozukluğu, algılama ve kavrama sorunu, santral sinir sistem hastalığı, diyabet, kronik hastalığı, multiple kas-iskelet sistem yakınması olmayan, son 1 yıldır fizik tedavi programı veya fiziksel antrenman programına katılmayan 46 bayan katılmıştır. Hastalar açık kinetik zincir [AKZ, n=16] antrenman grubu, kapalı kinetik zincir [KKZ, n=16] antrenman grubu ve kontrol grubu [K, n=10] olarak, 3 farklı gruba ayrılmış ve araştırma 42 hasta ile tamamlanmıştır. KKZ ve AKZ grubuna 12 hafta süreyle kuvvet antrenmanı uygulanmıştır. Kısa Form-36 [KF-36], WOMAC yaşam kalitesi indeksi, 6 dakika yürüme testi, 30 saniye sandalyeye otur-kalk testi, 15 m kalk ve git testi, merdiven çıkma ve inme testi, antropometrik ölçümler, statik ve dinamik denge testleri, eklem pozisyon duyusu ve dokunma duyusu ölçümleri, antrenmandan önce, 6. haftada ve 12. haftada uygulanmıştır. 12 haftalık değişim, tekrarlı ölçümde iki yönlü varyans analizi testi [ANOVA] ve iki yönlü kovaryans analizi testi [ANCOVA] 3 [zaman] x 3 [grup] ile yapılmıştır. Zaman periyotları arasındaki fark, Bonferroni düzeltmeli varyans analizi; zaman ile antrenman yöntemleri arasında etkileşim ve grup farkı, varyans analizi ve post hoc Tukey testi ile çözümlenmiştir. Sonuçlar, aritmetik ortalama (standart sapma) ile sunulmuş, p<.05 değerler önemli olarak kabul edilmiştir.Sonuç; alt ekstremite kuvveti, merdiven inme süresi; WOMAC ağrı, tutukluk, fonksiyon, toplam puanları ile KF-36 fiziksel fonksiyon, beden ağrısı, sosyal fonksiyon, mental sağlık, canlılık ve genel sağlık puanı; göz açık statik denge performansı; dominant bacak diz dokunma duyusu ve dominant olmayan bacak diz dokunma duyusunun, kontrol grubuna göre anlamlı olarak iyileştiği saptanmıştır (p<.05). Antropometrik ölçütlerin; dominant ve dominant olmayan bacak diz eklem pozisyon duyusunun, göz kapalı statik denge, dinamik denge, yürüme hızı ve 6 dakika yürüme mesafesinin kontrol grubu ile karşılaştırıldığında anlamlı iyileşme göstermediği tespit edilmiştir (p>.05). Kontrol grubunda bütün parametrelerde anlamlı iyileşme olmamıştır (p>.05).