Adana Karatepe kilim kooperatifi dokumaları

Abstract

Geleneksel Türk sanatı eseri olan kilim, Türk Halkının doğumundan ölümüne kadar günlük hayatının bir parçası olmuştur. Batı ve Orta Asya da yer yaygısı olarak kullanılmıştır. Osmaniye ili Kadirli İlçesine bağlı Karatepe köyü Sarıdüz mahallesinde, kilim vb. dokuma çalışmalarının yaygın olmasından dolayı 1972 yılında Kilim Kalkınma Kooperatifi kurulmuştur. Kooperatif kurulmadan önce kilim, çuval, yer yaygısı, süs eşyası olarak düz dokumalar yaygın olarak dokunduğundan, 1950 yıllarında Karatepe Kız Yusuflu köyünde kök boya (doğal boyalı ipler) ile dokunmuş kilimler yaygınlaşmıştır. Köy halkı Kadirli ilçesinden gelen Boyacı Mevlit adıyla anılan kişiden yardım alarak ipliklerini boyamışlardır. 1970'li yıllardan sonra Halet Çambel'in Karatepe köyüne gelmesiyle köy halkının ufku açılmıştır. Halet Çambel'in köydeki kadınlara doğal boyayı kendilerinin hazırlayabileceklerini anlatarak, köy halkı ile birlikte doğal boya hazırlamaya başlamışlardır. Bu tarihten itibaren köylü kendi doğal boyasını üretmiştir. Bu yöredeki kilimlerin kalitesi günümüze kadar taşınmaya çalışılmaktadır. Kilimlerde ham madde olarak kullanılan yün, iplik haline getirilip, doğal boyalar ile de renklendirilerek kullanılmaktadır. Kilimlerde kullanılan motifler, bu bölgede yaşayan aşiretleri, aileleri ve obaları simgelemektedir. Turistik açıdan, ticari rağbet gören kilimin Osmaniye'de, amaca yönelik üretiliyor olması da kilimlerin bugünlere gelme sebebi olarak bilinir. Karatepe Köyü Kilim Kooperatifi'nde, kilimlerin ana karakterinin bozulmadan günümüze kadar aynı kalitede gelmiş olması önemli bir mirastır. Şöyle ki ticari ihtiyaca göre dokunmaya başlanmasından bu yana eski örneklerle kıyaslandığında daha az motif ve renk çeşitliliği kullanıldığı görülmüştür. Bu kilimler düz dokuma tekniği ile dokunmuştur.