Pırlak ırkı koyunlarda östrus senkronizasyonu ve farklı dozlarda PMSG uygulamasının çoğul doğuma etkisi

Abstract

Bu araştırmada, aşım sezonundaki Pırlak ırkı koyunlarda, intravaginal sünger uygulamasını takiben üç farklı doz PMSG enjeksiyonunun, östrusları senkronize etme ve çoğul doğum oranı üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlandı. Materyal olarak, Antalya ili Korkuteli ilçesi Yelten mahallesinde yetiştirici elinde bulunan, 2-3 yaşlı ve kondisyonları benzerlik gösteren 40 baş Pırlak ırkı koyun ile doğal aşım yapması amacıyla da aynı ırktan 7 baş damızlık koç kullanıldı. Koyunların östrus senkronizasyonu için progesteron preparatı olarak 60 mg medroksiprogesteron asetat içeren intravaginal sünger ESPONJAVET® (60 mg MAP, HIPRA) ve çoğul doğuma etkisini gözlemlemek amacıyla da serum gonadotrophin preperatı olarak OVISER flakon (PMSG, HIPRA) uygulandı. Sürünün ultrasonografi cihazıyla (Mindray DP-10, 5 Mhz; Çin) taranması sonucunda gebe olmayan hayvanlardan rastgele 40 koyun belirlendi. Bunların 10'una sadece vaginal sünger takılırken (KG), 1.gruba (n:10) vaginal sünger + 600 IU PMSG (DG1), 2. gruba (n:10) vaginal sünger + 650 IU PMSG (DG2) ve 3.gruba (n:10) ise vaginal sünger + 700 IU PMSG (DG3) uygulandı. Çalışmada sünger uygulamasının başladığı ilk gün 0. gün olarak belirlendi. Tüm gruplara uygulanan intravaginal süngerler 10 gün sonra çıkartıldı. Deneme gruplarında bulunan koyunlara kas içi yolla PMSG enjeksiyonları yapıldı. PMSG enjeksiyonunu takip eden 48. saatten itibaren, östrusta olan koyunlar arama koçlarıyla belirlenerek doğal aşımla tohumlandı. Gebelik ve çoklu gebelik muayenesi, aşımı takiben 33. gün trans abdominal bölgeden mikrokonveks prob kullanılarak real time B mod ultrasonografi cihazı ile yapıldı. Gebelik ve çoğul doğum sayısı ise doğumu takiben doğrulandı. Bütün gruplarda (KG, DG1, DG2 ve DG3) östrus oranları; % 60-% 70; östrus gösteren koyunların gebelik ve doğum oranları % 100 çoğul doğum oranları sırasıyla % 14,28, % 16,66, % 57,14 ve % 28,57; DKBDK sayıları ise 1,14, 1,16, 1,71 ve 1,28 olarak tespit edildi. Grupların östrus, gebelik, doğum ve çoğul doğum oranları ile DKBDK sayıları birbirine benzer bulundu. Fisher's Exact Test ile yapılan analiz sonucu, gruplar arasında tekli ya da çoğul doğum sayıları bakımından istatistiki olarak anlamlı bir fark bulunamadı (P>0.05). Sonuç olarak; tez çalışmasında elde edilen verilere göre dört gruptaki reprodüktif parametreler birbirine benzemektedir. Araştırma, Antalya ilinde halk elinde yetiştiriciliği yapılan üreme sezonundaki Pırlak ırkı koyunların, bazı reprodüktif parametrelerini bildiren ilk çalışmadır. Bu çerçevede, sahada uygulama yapacak sektör paydaşları için Pırlak ırkı koyunlara 10 gün süreyle uygulanacak intravaginal süngerlerin çıkarılması sonrası yapılan 650 IU PMSG enjeksiyonunun çoğul doğumlarda daha etkili olabileceği kanısına varılmıştır.