Sosyal medyada gündem belirleme: Twitter örneği

Abstract

Yeni medya etkileşimli ortamı, karışık ağ yapısı ve anonimliği sağlayabilme imkânlarıyla toplumsal yaşamda büyük değişimlere neden olmuştur. Bu ortamlardan Twitter, hükümetleri ya da otoriteleri hedef alan kitlesel olaylarda adından sıkça söz ettirmektedir. Twitter kendi içerisinde "gündem" kavramını barındırmaktadır ve kullanıcılar tarafından en çok söz edilen konu ya da hashtagler listeler halinde kullanıcılara sunulmaktadır. Bu özellik belirli konulara dikkat çekmek ya da örgütlü çalışmalar yürütme amacıyla kullanılabilmektedir. Twitter'ın bu özelliği, eylemcilerin örgütlendiği bir mecra olarak Arap Baharı, Gezi Parkı Olayları, Wall Street İşgali gibi olaylarda belirginleşmiştir. Twitter'ın buna benzer olaylarda izlediği tutum, mecranın tarafsızlığı ve güvenilirliğinden öte propaganda ve gündem belirlemedeki rölünü tartışma konusu haline getirmiştir. Twitter'ın gündem algoritmasını gizli tutması, atılan tweet sayılarını ve gündemde yer alan konuya ilişkin her tweeti göstermemesi gibi durumlar bahsi geçen tartışmaları artırmaktadır. Bu çalışmada Twitter Türkiye gündeminde yer alan hashtaglerin neler olduğu, bu hashtaglerin kategorik dağılımı, Twitter gündemini kimlerin oluşturduğu, Twitter'ın gündeme müdahalesinin olup olmadığı ve Twitter'ın propaganda amacıyla kullanılıp kullanılamayacağına ilişkin sorulara yanıt aranmıştır. Çalışma kapsamında Twitter ile yapılan yazışma sonucunda API erişim izni alınmış ve 16 Eylül 2020 – 15 Ekim 2020 tarihleri arasında Twitter Türkiye gündemi bu çalışmaya özel Phyton diliyle kodlanmış amatör bir yazılım ile kaydedilmiştir. Araştırma kapsamında seçilen tarih aralığı bir günü iki ayrı periyota bölünerek altmış ayrı gündem içeriği incelenerek analiz edilmiştir. Yapılan analizlerin sonucunda Twitter Türkiye gündeminin genellikle spor ve eğlence içerikli konulardan oluştuğu, kullanıcıların genellikle her konuda tarafını belli etme amacıyla attığı tweetlerle gündemin inşa edildiği, oluşan gündemlerin farklı görüşe sahip kişi ve gruplar tarafından atılan tweetlerle manipüle edilip amacından saptırılabildiği, Twitter tarafından ABD gündemine ait bazı konular hakkında tüm dünyada atılan tweet sayısı ele alınarak Türkiye gündemine taşındığı ve Twitter'ın propaganda amacıyla kullanılabildiği tespit edilmiştir.