Covid-19 döneminde Antalya il merkezinde yaşayan 60+ bireylerde algılanan yaşlı ayrımcılığı ve psikolojik sıkıntı düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, COVID-19 döneminde Antalya il merkezinde yaşayan 60 yaş üstü bireylerin psikolojik sıkıntı seviyeleri, algıladıkları yaşlı ayrımcılığı ve sosyodemografik faktörleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu araştırmada, nicel bir çalışma tekniği olan anket yöntemi ile veriler toplanmıştır. Araştırmada olasılıklı örnekleme yöntemlerinden biri olan tabakalı örnekleme tekniği kullanılmış ve toplamda 400 birey araştırmaya katılmıştır. Çalışmaya katılacak bireyler gönüllülük esasına göre belirlenmiş olup anketlerin kamuya açık alanlarda yüz yüze uygulanması planlanmıştır. Fakat içinde bulunulan pandemi döneminin getirdiği koşullar nedeniyle veriler, eş zamanlı olarak internet üzerinden de toplanmıştır. İstatistiksel analizler SPSS 23 (Statistical Package for the Social Sciences 23) programı aracılığıyla yapılmıştır. Veriler; betimsel istatistik, korelasyon analizi, Ki-Kare testi ve Mann Whitney U testi uygulanarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Algılanan yaşlı ayrımcılığı ile psikolojik sıkıntı düzeyi arasında ilişkinin olduğu; algılanan yaşlı ayrımcılığı arttıkça psikolojik sıkıntı düzeyinin de arttığı belirlenmiştir. Meslek, sigara kullanımı, COVID-19 döneminde alınan önlemlerden etkilenme, alınan önlemlerden "sosyal, psikolojik, ekonomik ve fizyolojik" olarak etkilenme ve psikolojik sıkıntı seviyesi arasında anlamlı ilişkinin olduğu görülmüştür. Algılanan gelir, hanede yaşayan kişi sayısı ve kısıtlamaların olduğu dönem (18.11.2020 ile 02.03.2021 arası) ile algılanan yaşlı ayrımcılığı arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Sonuç: COVID-19 döneminde yaşlı ayrımcılığı söylemlerinin artış göstermesi yaşlı yetişkinleri psikolojik olarak olumsuz etkilemektedir. COVID-19'da riskli kişiler kategorisinde bulunan yaşlı yetişkinleri hastalığın olumsuz etkilerinden korumak amaçlı birtakım önlemler alınmıştır. Alınan önlemler nedeniyle hayatları sosyal, psikolojik, ekonomik ve fizyolojik alanlarda etkilenen yaşlılar için gerekli çalışmaların yapılması hayati önem taşımaktadır.