Sistematik tedavi uygulanan kanserli hastalarda telefonla yapılan semptom triyaj protokolünün semptom yönetimine, yaşam kalitesine ve öz-bakım gücüne etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırma sistemik tedavi uygulanan kanserli hastalarda telefonla yapılan semptom triyaj protokolünün semptom yönetimine, yaşam kalitesine ve öz-bakım gücüne etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Randomize kontrollü deneysel nitelikteki bu araştırma Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Tıbbi Onkoloji Polikliniği ve Gündüz Kemoterapi Ünitesi'ne ayaktan tedavi için başvuran, örnekleme dahil edilme kriterlerine uyan 33 girişim, 32 kontrol grubu olmak üzere toplam 65 kanserli hasta ile Ağustos 2018-Temmuz 2019 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Kemoterapi Semptom Değerlendirme Ölçeği, FACT-G Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Öz-Bakım Gücü Ölçeği kullanılmıştır. Girişim grubundaki hastalara 2., 3. ve 4. kür kemoterapi tedavisi süresince telefonla semptom triyaj protokolü uygulanmıştır. Ön test verileri ikinci kür kemoterapi tedavisi uygulanırken ve son test verileri 3. ayda toplanmıştır. Verilerin istatistiksel analizleri SPSS 23.0 paket programında yapılmıştır. Bulgular: Girişim grubundaki hastaların kontrol grubuna oranla iştahta değişim semptomunun şiddetinin ve karamsar, üzüntülü hissetme semptomunun rahatsızlık derecesinin azaldığı (p<0.05); yaşam kalitesi ve öz-bakım gücü puan ortalamalarıının arttığı bulunmuştur (p<0.05). Kemoterapi ilişkili semptom sıklığı, şiddeti ve rahatsızlık derecesi azaldıkça yaşam kalitesi ve öz-bakım gücünün arttığı saptanmıştır. Sonuç: Araştırma sonuçlarına göre sistemik tedavi uygulanan kanserli hastalarda telefonla yapılan semptom triyaj protokolünün semptom yönetimini, yaşam kalitesini ve öz-bakım gücünü artırdığı; semptom kontrolü arttıkça yaşam kalitesi ve öz-bakım gücünün de arttığı bulunmuştur. Sistemik tedavi uygulanan kanserli hastalarda telefonla semptom triyaj protokolünün kullanılması ve bu uygulamaların yaygınlaştırılması önerilmektedir.