Madde kullanım bozukluğu olan bireylerin duygusal farkındalık ve öz-kontrol düzeylerinin çeşitli değişkenlerle incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma madde kullanım bozukluğu olan bireylerin duygusal farkındalık ve öz kontrol düzeylerinin çeşitli değişkenlerle incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-ilişki arayıcı türde olan bu çalışma, Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğü'ne bağlı Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma Uygulama Merkezi'nde Temmuz 2019- Kasım 2020 tarihleri arasında yapılmıştır. Örneklem, evreni bilinen örnekleme yöntemiyle belirlenmiş olup, implant tedavisi alan ve detoksifikasyon tedavisini tamamlamış toplam 144 birey çalışma kapsamına alınmıştır. Madde kullanım bozukluğu olan bireylerin 139'u erkek, yaş ortalaması 28.53, madde kullanmaya başlama yaşı 18.41'dir. Veriler, "Kişisel Bilgi Formu", "Duygusal Farkındalık Düzeyi Ölçeği" ve "Kısa Öz- Kontrol Ölçeği" kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Bireylerin duygusal farkındalık düzeyleri ortalama 50.31 puan, öz-kontrol düzeyleri ise ortalama 28.73 puan olarak belirlenmiştir. Bireylerin %85.4'ünün duygusal farkındalık puanı, %81.2'sinin öz-kontrol puanı düşük bulunmuştur. Katılımcıların bireysel özelliklerine göre duygusal farkındalık düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken (p>.05), eğitim durumu, çalışma durumu, gelir düzeyi, kendine zarar verici davranışta bulunma durumu ve intihar girişiminde bulunma durumu açısından öz-kontrol düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<.05). Duygusal farkındalık düzeyi ile öz-kontrol düzeyi arasında çok zayıf, negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (r= -.17, p<.05). Sonuç: Madde kullanım bozukluğu olan bireylerin duygusal farkındalık ve öz-kontrol düzeyleri düşüktür. Duygusal farkındalık ile öz-kontrol arasında negatif bir ilişki bulunmaktadır. Bu bireylerde duygusal farkındalığı ve öz-kontrolü artırmak ve duygu yönetimini geliştirmek üzere müdahalelerin planlanması önerilmektedir.