Beş yaş altı çocukların ev ortamında ikinci el tütün dumanına maruz kalma sıklığının değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, beş yaş altındaki çocukların ev ortamında ikinci el tütün dumanına maruz kalma sıklığı ve riskini değerlendirmektir. Yöntem: Kesitsel türde bir çalışmadır. Antalya Kepez'de yaşayan beş yaş altındaki 45.724 çocuk evren, 543 çocuk örneklemi oluşturmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü'nün STEPwise yaklaşımı doğrultusunda çok aşamalı küme örneklemesi yöntemi kullanılmıştır. Veriler; Ev Halkı Tanımlayıcı Form, İkinci El Tütün Dumanına Maruz Kalmayı Değerlendirme Formu, Beş Yaş Altı Çocuğun İkinci El Tütün Dumanına Maruz Kalmasına İlişkin Ev Halkı Tutum ve Bilgi Formları ve Çocuğun Sağlık Öyküsü Formu ile toplanmıştır. Çocukların ikinci el tütün dumanına maruziyeti risk algoritması ile değerlendirilmiştir. Anketlerin kapsam geçerlik (KGİ) ve güvenilirlik katsayısı (KR-20) hesaplanmış, Kikare, Odds Ratio, t testi yapılmıştır. Etik kurul onayı, resmi izin ve katılımcıların aydınlatılmış onamları alınmıştır. Bulgular: Beş yaş altındaki çocuğun yaşadığı evlerin %62,1'inde evde tütün ürünü kullanan birisi olduğu, %14,9'unda evin içinde tütün kullanımına yönelik bir kuralın olmadığı, %13,3'ünde evin kapalı herhangi bir bölümünde tütün kullanıldığı ve evlerin %12,1'inde son bir gün içerisinde tütün kullanıldığı belirlenmiştir. Risk algoritmasına göre, çocukların %63,5'inin ikinci el tütün dumanına maruz kalma riski bulunmaktadır. Çocukların % 19,4'ü algoritmadaki dört riski de taşımaktadır. Annelerin sigara içmesi maruz kalma risk olasılığını %50,8, babaların sigara içmesi %27,4 artırmaktadır. Ebeveynlerin bilgi ve tutumu maruziyet riski üzerinde orta etki büyüklüğünde anlamlıdır. Maruziyet riski olan çocuklarda bronşit ve bronşiyolit tanısı, maruz kalma riski olmayan çocuklara göre daha sıktır. Sonuç: Beş yaş altı çocukların ev ortamında ikinci el tütün dumanına maruziyet sıklığı ve riski yüksektir. Maruziyeti önlemek için ebeveynlerin eğitilmesi önerilmektedir.