Doğum eyleminde öz-yeterlilik algısı ve etkileyen faktörler

Abstract

Doğum eyleminde öz-yeterlik, kadının doğumla baş etmesine yardım etmekle kalmayıp, anne refahını ve çeşitli perinatal sonuçlara ulaşmak için yararlı bir ölçüttür. Bu çalışma gebelerin öz-yeterlik algısını etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı tipte planlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma, tanımlayıcı tipte tasarlanmıştır. Örneklem 18-45 yaş arasında ve 24.-40. gebelik haftasında olan 380 kadın oluşturmaktadır. Kasım 2019- Şubat 2020 tarihleri arasında Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Kadın Doğum Polikliniğine gelen gebelerle Doğum Öz-yeterlik Ölçeği(CBSEI-32) kullanılarak yüz yüze görüşmelerle elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulguların analizinde tek yönlü varyans analizi, bağımsız gruplar T testi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: CBSEI-32 ölçeği kullanılarak yapılan çalışmada gebelerin" doğum öz-yeterlik toplam" ortalaması 244.27±45.11 (Min=97; Maks=320) olarak saptanmıştır. Gebenin eğitim seviyesi ve öz-yeterlik algısı arasında anlamlı ilişki bulunmaktadır (p=0.001). Gebenin gelir düzeyi ve öz-yeterlik algısı arasında anlamlı farklılık bulunmaktadır (p=0.004). Antenatal eğitim ve öz- yeterlik algısı arasında anlamlı ilişki bulunmaktadır (p=0.000). Ek olarak antenatal eğitim alan gebelerin sonuç beklentisi ve yeterlik beklentisi alt boyutundan aldığı puanların daha yüksek saptanmıştır. Geçmiş doğum deneyiminden memnun olmayan gebelerin yeterlik beklentisi azalmaktadır. Sonuç: Bu çalışma, eğitim, ekonomik düzey gibi kadınlara güç veren değişkenlerin yüksek düzeyde doğum öz-yeterlikleriyle ilişkili olduğunu göstermiştir. Doğum öncesi eğitim, davranışsal yetenekler konusunda güven sağlar ve davranışı istenen sonuca götürür. Olumsuz doğum deneyimi, sonucu etkileyen davranışları negatif etkileyen önemli bir faktördür. Bu nedenle, doğum öncesi verilen eğitim ve normal doğumu destekleyen pozitif hemşirelik girişimleri doğum öncesi bakım sürecinde yapılmalıdır.