Sirkadyen saat genlerinin ekspresyonunun fare normal plasenta ve sirkadyen ritmi bozulan plasenta gelişiminde değerlendirilmesi

Abstract

Sirkadiyen ritim; günlük biyolojik ritimdir ve 7 temel gen tarafından düzenlenir: Bmal1, Clock, Per1, Per2, Per3, Cry1 ve Cry2. Plasenta, anne ile fetüs arasında iletişimi sağlar ve matür plasenta sirkadiyen saat genlerini ritmik olarak ekspre eder. Gebelikte sirkadiyen ritim bozulduğunda, fetüslerde uterus içi büyüme geriliği (UIBG) gözlenir. Plasenta gelişim sürecinde sirkadiyen saat genlerinin ekspresyonunun ne zaman başladığı ve sirkadiyen ritim bozulduğunda, ekspresyonlarının değişip değişmediği bilinmemektedir. Çalışmanın amacı; normal aydınlık/karanlık döngüsündeki ve aydınlık/karanlık döngüsünün bozulduğu gebe farelerin plasentalarında, UİBG oluşumunu, plasenta kompartmanlarının histomorfolojisini, sirkadiyen saat genlerinin ritmik ekspresyonu olup olmadığını değerlendirmektedir. Yöntem: Gebelikte; kontrol ve sirkadiyen ritmi bozulan gruplar oluşturulmuştur. Sirkadiyen ritmin bozulduğu lokomotor aktivite testleriyle gösterilmiştir. Zeitgeber (ZT) zaman verici/senkronizör anlamına gelir ve 24 saati ifade eder: ZT0-ZT12 arası aydınlık, ZT12-ZT24 arası karanlıktır. Gebeliğin 12., 14. ve 16. günlerinde kontrol ve sirkadiyen ritmi bozulan annelerden ZT zaman dilimlerine göre elde edilen plasenta dokularında; hematoksilen-eozin boyaması yapılmıştır. Aynı günlerde saat genlerinin, mRNA ekspresyonları gerçek zamanlı qRT-PZR tekniği ile belirlenmiştir. Bulgular: Tüm gebelik günlerinde ritim bozukluğu oluşturulan grupta kontrol grubuna göre plasentaların küçük olduğu, histomorfolojik defektler olduğu ve fetüslerde UİBG oluştuğu gözlenmiştir. Fare plasentasında sirkadiyen genlerin ritmik ekspresyonlarının gelişimin 12. gününden itibaren başladığı ve aydınlık/karanlık döngüsünün değiştirilmesiyle de 12. günden itibaren bozulmaya başladığı bulunmuştur. Sonuç Plasental gelişim sürecinde ışık döngüsünün bozulmasıyla ortaya çıkan plasenta defektlerinin ve fetüslerde oluşan UİBG'nin sirkadiyen genlerinin ritmik ekspresyonunun bozulmasıyla ortaya çıktığını düşünmekteyiz.