Marshall yardımı'nın Akdeniz ülkelerindeki sosyo-ekonomik yapı üzerinde oynadığı rol: Türkiye örneği

Abstract

İkinci Dünya Savaşı'nın yıkıcı etkisi, Avrupa ekonomisinin neredeyse ortadan kaybolmasına ve toplumların mevcut sosyal yaşamlarındaki kontrol mekanizmalarının bozulmasına sebebiyet vermiştir. Bu koşullar altında hem ekonomik hem de politik gücü ile dünyada dengeleri değiştiren devlet ABD olmuştur. İkinci Dünya Savaşı'nın sonrasında galip devletlerarasında başlayan çıkar çatışmaları dünyayı iki farklı bloğa ayırmıştır. Bu dönem, ABD ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) dünya politik sistemindeki rekabetinde ve iki ülkenin dünyanın hamisi olma yönünde atıkları adımların başlangıcı kabul edilir. ABD'nin 1947 yılında ilan ettiği Truman Doktrinine Yunanistan ile birlikte Türkiye'de dahil olmuş, böylece Türkiye iki kutba ayrılmış Dünya da tarafını belli eder duruma gelmiştir. Bununla beraber, İkinci Dünya Savaşında büyük zarar gören Avrupa'nın hızla toparlanmasını isteyen ABD, çok geçmeden Marshall Planı'nı da açıklamıştır. Bu plan çerçevesinde Avrupa'ya ekonomik yardım başlatacağını ilan eden ABD, ekonomik kalkınmayı ön plana çıkartmıştır. Türkiye'nin de 1948 yılında dâhil olduğu bu plan Amerika ile Türkiye'nin ekonomik, siyasi ve sosyal alanlarda yakınlaşmaları ile sonuçlanmıştır.