Konukçu - patojen ilişkilerin dayanıklılık genleri yönünden incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, Arabidopsis tnaliana' nın ekotipleri ve Mildiyö hastalık etmeni, Peronospora parasitica' nın bazı izolatlan arasmda konukçu-patojen ilişkileri, özellikle de izolatlara karşı ekotiplerde gözlenen fenotipik varyasyonlan ve izolatlara karşılık gelen spesifik dayanıklılık genleri incelenmiştir. Bu amaç için Arabidopsis' in bilinen bazı ekotipleri ve Antalya civarında toplanan ekotipleri gözleme alınmış ve ilk önce bu bitkilerin izolatlara karşı oluşturdukları fenotipik varyasyonlar belirlenmiştir. İzolatlara karşı dayanıklılıkları ve hassaslıkları belirlenen bazı ekotipler arasmda melezleme çalışmaları yapılarak dayanıklılığın kahtsalhğı, açılım oranları, dayanıklılığın kaç gen tarafmdan kontrol edildiği, dayanıklılık genlerin morfolojik markör olan tûylülûk geni (Gl) ve moleküler CAPS markörû (pY303) arasmda açılım oranları, bunlar arasındaki rekombinasyon oranlan ve dayanıklılık genlerinin genom içerisindeki yerleri belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrı bir çalışmada da iki farklı genom kütüphanesi (maya ve bakteriyel suni kromozom) kullanılarak dayanıklılık genlerin bulunduğu bölgeye ait klonlar belirlenmeye çalışılmıştır. Diğer bir bölüm atanda ise, T-DNA tarafmdan mutasyona uğratılmış bitkilerin farklı fenotipik özellik veren izolatlar ile taranması yapılmış ve izolatlara karşı dayanıklı ve hassas olarak belirlenen mutant bitkiler seçilmeye çalışılmıştır. Seçilen mutant bitkiler üzerinde ise mutasyonun T-DNA tarafmdan oluşturulduğunu belirlemek için bir dizi moleküler ve biotest çalışmaları yapılmıştır. Seçilen mutant bir bitki yabani tipi olan Ws-3 ile geriye melezlemesi yapılarak da dayanıklılığın tek gen tarafmdan kontrol edildiğini ve dayanıklılık geninin T-DNA ile birlikte açılım gösterip göstermediği belirlenmiştir.