Türkiye'de tavuk et piyasası: ekonomik analiz, piyasa yapısı ve rekabet

Abstract

Tavuk eti tarım alt sektörlerinden kanatlı sektörü içinde yer almaktadır. Protein kaynağı olarak diğer hayvansal ürünlere nazaran daha ucuz ve ulaşılması daha kolaydır. Ayrıca diğer kanatlı hayvanlar arasında da tüketimi en çok tercih edilen türdür. Tavuk eti Türk halkının beslenmesinde de protein kaynağı olarak önemli yer tutmakla birlikte, dünya ülkeleriyle kıyaslandığında kişi başı tüketimin ve ihracatın düşük olduğu görülmüştür. Son dönemlerde tavuk eti fiyatlarında yaşanan artışların sektördeki büyük firmaların tekel gücü uygulamalarından kaynaklandığına dair endişeler artmıştır. Bu kapsamda bu tez çalışması Türkiye'de tavuk eti piyasasının rekabet yapısını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Piyasada rekabetin ne durumda olduğunu tespit etmek için sektörde faaliyet gösteren firmalar yapı-davranış-performans-paradigmasına göre incelenmiştir. Sektörün yoğunlaşma düzeyi ise k-firma (CRk) yoğunlaşma endeksi kullanılarak bulunmuştur. Yapı-davranış-performans paradigmasına ve CRk endeksine göre yapılan analiz sonucunda sektör piyasasının zayıf oligopol yapıya sahip olduğu tespit edilmiştir. Tavuk eti piyasasının oligopolistik yapısı, sektörde yer alan firmaların zaman zaman hakim durum yaratmaya yönelik olarak birlikte fiyat belirledikleri Rekabet Kurumu'na yansıtılan davalar ile ortaya konmuştur.