Evli çiftlerde evlilik uyumu beş büyük kişilik özelliği manevi iyi olma ve kontrol odağı

Abstract

Bu çalışmanın amacı, evlilik yaşamında evlilik uyumunun ve kişilik özelliklerinin, manevi iyi olma ve kontrol odağı ile ilişkisinin belirlenmesidir. Bu çalışmayla evlilik uyumu ve kişilik özelliklerinin manevi iyi olma ve kontrol odağı ile ilişkisinin evli bireylere uygulanan ölçekler aracılığı ile tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu araştırmanın kapsamını yaşları 18-65 arasında olup İzmir'de yaşayan kadın ve erkek evli bireyler oluşturmaktadır. Evli bireyler çift olarak değil bireysel olarak çalışmaya katılım sağlamışlardır. Araştırmaya, cinsiyet bakımından 283'ünün (%53.8) kadın, 243'ünün (%46.2) erkek olmak üzere toplam 526 katılımcının verileri dahil edilmiştir. Araştırmaya katılan kişilere Rotter tarafindan geliştirilen, Dağ(2002) tarafından Türkçeye uyarlanan Kontrol Odağı Ölçeği, Locke ve Wallace(1959) tarafından geliştirilen ve Tutarel ve Kışlak tarafından Türkçeye çevirilen Evlilik Uyumu Ölçeği, Ekşi ve Kardaş tarafından (2016) geliştirilen Spiritüel İyi Oluş Ölçeği, Costa ve McCare(1987) tarafından geliştirilen kişilik özelliklerini ölçmek amacıyla Verlmuts ve Geris (2005) tarafından Goldberg'in (1992) ortaya koyduğu kişilik özellikleri ile ilgili 100 sıfattan 30'u seçilerek geliştirilen Hızlı Büyük Beşli Kişilik Testi (HBBKT) ölçeklerinin formları ile sosyo-demografik bilgi formu uygulanmıştır. Ölçeklerden elde edilen verilerin istatistiksel analizi için SPSS 22.0 bilgisayar programı kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan verilerin Kolmogorov Smirnov test istatistiğine göre normal dağılmadığı görülmüş ve çarpıklık ve basıklık değerleri baz alınarak normallik dağılımı varsayımını sağladığı tespit edilmiştir. Araştırmada kullanılan ölçekler ile demografik karşılaştırmalarda Independent Sample T-Test ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) analizi kullanılmıştır. Demografik bilgilere ilişkin frekans (n) ve yüzde (%), ortalama, standart sapma, çarpıklık basıklık değerlerine yer verilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular literatür bağlamında tartışılmıştır. Katılımcıların evlilik uyumu ölçeğinden aldıkları puanlara göre erkek evli bireylerin evlilik uyumları kadınlardan daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Evlilik uyumu ile manevi iyi oluş arasındaki ilişkinin incelendiği istatistik sonuçlarına göre evlilik uyumunun arttıkça manevi iyi oluşun da arttığı tespit edilmiştir. Evlilik uyumunun beş büyük kişilik özelliği ile arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Buna göre evlilik uyumu arttıkça beş büyük kişilik özelliği puanının da evli bireylerde arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Evli bireylerde evlilik uyumu ile kontrol odağı arasındaki ilişkinin incelendiği araştırmanın sonuçlarına göre evlilik uyumu ile kontrol odağı arasında negatif yönlü vi korelasyon bulunmuştur. Buna göre kontrol odağı puanı arttıkça evlilik uyumunun azaldığı tespit edilmiştir. Evlilik uyumu ile demografik değişkenler ve bu çalışmada kullanılan, manevi iyi oluş ölçeği, hızlı büyük beşli kişilik testi ve kontrol odağı ölçeği ile evlilik uyumu arasındaki ilişkinin incelendiği başka çalışmaların yapılması faydalı olabilir.