Psikolojik kökenli travmaların enstrüman çalma performansına etkileri üzerine bir inceleme

Abstract

Bu çalışmada, profesyonel müzisyenlerin konservatuvar öğrenim süreçleri boyunca gerek ailevi gerek eğitmen kaynaklı deneyimledikleri travmatik durumların enstrüman çalma performansına bilişsel ve fiziksel etkilerinin ve bu etkilerden kurtulmak adına icracıların uzun ve yoğun eğitim süreçleri içerisinde geliştirdikleri veya geliştiremeden mezun oldukları baş etme yöntemlerini incelemek amaçlanmıştır. Araştırma bir durum çalışması (case study) olarak planlanmış olup verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Bu amaçla muhtelif zamanlarda konservatuvarlardan mezun olmuş 19 icracı ile online platform kanalları kullanılarak görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler bireylerin ifadelerinin içeriğine göre değişmekle birlikte ortalama 20 ile 30 dakika arasında sürmüştür. Bu görüşmelerden elde edilen veriler, içerik analizi yöntemi ile kodlara, birbiriyle ilişkilendirilen kodlar ise temalara ayrılarak işlenmiştir. Verilerin analizi ile küçük yaşlardan itibaren konservatuvar eğitimi alan icracıların büyük çoğunluğunun farklı düzeylerde de olsa eğitim süreçleri içinde ailevi ve eğitimci kaynaklı travmatik durumlar ile baş etmek zorunda kaldıkları ve bunların çalma performanslarında dramatik gerilemelere sebep olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra icracılar enstrümana başladıkları ilk yıllarda sahne veya sınavlarda yüksek heyecan ve kaygı düzeyi yaşamazlarken zaman içerisinde yaş aldıkça karşılaştıkları yıkıcı eleştiriler sebebiyle sahne performans kaygı düzeylerinin arttığı sonucuna varılmıştır. Diğer bir bulgu ise konser veya sınavlara hazırlık süreçlerinde icracıların yoğun bir kısmının bel, boyun, sırt ağrısı ve sinir sıkışması gibi fiziksel problemler ile karşılaştıklarıdır.