Abstract:
Bu çalışma Burdur İlinin sınırlan içinde Bucak İlçesi yakınlarındaki Ürkütiu Kasabası'nda ( yaklaşık 37° 04' Kuzey, 30° 12' Doğu, denizden yüksekliği 1014 m) yan-kurak bir çevrede 1995-96 yıllarında yetiştirilmiş dış kaynaklı ve bölgesel olarak adapte olmuş iri daneli nohuttlann Mı generasyonunda gamma ışınlarına duyarlılığını belirlemek için ve M2'de açılma gösteren aileler üzerinden mutasyon spektrumu ve frekansını belirlemek için yürütülmüştür. ispanyol Populasyonu, Aydın 92 çeşidi, ILC 482 hattı, Ürkütlü yerel populasyonu ve FLIP 83-47C hatanın yaklaşık olarak 2000 tohumu bir 60Co kaynağından 100, 200, 300, 400, ve 500 Gy'lik gamma ışınlan ile ışınlanmışür. Mı generasyonunda, kontrollü koşullar altında fide boyu ve tarla koşullannda çimlenmeden sonra yaşayan bitki sayısı, çimlenme yüzdesi ve olgunlaşma gün sayısı 1995 'de genotipler üzerine mutagenik etkileri belirlemek için kaydedilmiştir. Genellikle, optimum muamele dozu genotipten genotipe değişmiştir. Mı generasyonunda tüm yaşayan bitkiler her doz ve genotip için ayn ayn hasat edilmiştir. M2 generasyonu 1996' da yazlık ekilerek Mı bitki-dölü olarak yetiştirilmiştir. M2 generasyonunda, herhangi bir özelük için aile içindeki normal görünüşlü bitkilerden ve muamele edilmemiş kontrolden farklılık gösteren tipler potansiyel mutant olarak seçilmişlerdir. M2 generasyonunda seçilen mutantlann mutasyon spektrumu yaprak ve yaprakcık, bakla ve dane, bitki habitusu, klorofil eksikliği ve çiçek karakterlerine ve diğer özelliklerine göre sınıflandırılmıştır. Mutasyon frekansı M2 aile temeli üzerine hesaplanmıştır. Dane verimi, biyolojik verim, hasat indeksi, bitki boyu, bitkide bakla, dane ve dal sayısı, 100-dane ağırlığı ve baklada dane sayısı gibi verim ve verim ile ilişkili özellikler karşılaştırma amacıyla kaydedilmiştir. Genel olarak korelasyon analizi, dane veriminin; biyolojik verim, hasat indeksi, bitki boyu, bitkide bakla ve dal sayısı ve 100-dane ağırlığı ile önemli bir şekilde ilişkilendiğini götermiştir.
