Ortaokul öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığının yordayıcıları olarak oyunlarla ilgili bilişlerin ve duygu düzenleme becerilerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın birinci amacı ortaokul öğrencilerinde dijital oyun oynamayla ilgili bilişlerin ve duygu düzenlemenin dijital oyun bağımlılığının yordayıcısı olup olmadığının incelenmesidir. Araştırmanın ikinci amacı dijital oyun bağımlılığında cinsiyet ve anne baba eğitim durumu değişkenine göre fark olup olmadığının incelenmesidir. Araştırmanın evrenini 2021-2022 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Fatih ilçesinde bulunan resmi ortaokullardaki beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul'un merkez ilçelerinden birinde üç ortaokulda 2021-2022 Eğitim Öğretim yılında öğrenim gören gönüllü 5-6-7 ve 8. Sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu 208'i kız, 239'u erkek olmak üzere 447 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerin yaşları 10-14 arası değişmektedir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Demografik Bilgi Formu, İnternet Oyun Oynama Bozukluğu Ölçeği, İnternet Oyun Oynama Bilişleri Ölçeği ve Ergenler İçin Duygu Düzenleme Ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS 20 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Dijital oyun bağımlılığının cinsiyet ve anne baba eğitim durumu değişkenlerine göre fark olup olmadığına bakıldığında, öğrencilerin dijital oyun bağımlılığı puanlarının cinsiyete göre anlamlı bir biçimde farklılaştığı görülmüştür. Erkek öğrencilerin dijital oyun bağımlılığı puanlarının kız öğrencilere göre anlamlı derecede yüksek olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin dijital oyun bağımlılığı puanlarının anne baba eğitim durumuna göre ise anlamlı bir biçimde farklılaşmadığı görülmüştür. Regresyon analizi sonuçlarına göre, oyunlarla ilgili uyumsuz katı kural, oyun temelli benlik saygısı, sosyal kabul ve dışsal işlevsel olmayan duygu düzenleme değişkenleri dijital oyun bağımlılığını anlamlı bir şekilde yordarken; oyun ödülleriyle ilgili inanış, içsel işlevsel duygu düzenleme, içsel işlevsel olmayan duygu düzenleme, dışsal işlevsel duygu düzenleme değişkenlerinin dijital oyun bağımlılığını anlamlı bir şekilde yordamadığı bulunmuştur. Bu bulgulara göre öğrencilerin oyunlarla ilgili uyumsuz katı kural, oyun temelli benlik saygısı, sosyal kabul ve dışsal işlevsel olmayan duygu düzenleme becerileri puanları arttıkça dijital oyun bağımlılığı puanlarının da arttığı söylenebilir.