Antalya- Elmalı erken cumhuriyet dönemi (1923-1950) köy okulları

Abstract

Erken Cumhuriyet Dönemi Antalya'nın Elmalı ilçesinin merkez, köy ve nahiyelerinde toplam 34 okul inşa edilmiştir. Yapılan arazi çalışması esnasında günümüze ulaşabilen 16 köy okulu ve 10 muallim lojmanı tespit edilmiştir. Yerinde saptanan okullardan en erken tarihlisi 1936 yılında inşa edilen Yuva İlkokulu'dur. Yuva, Tavullar, Gökpınar, Küçüksöğle ve Avşar'da bulunan okullar onarım görmüştür. Yuva ve Tavullar'da bulunan okullar eğitim- öğretim amacına uygun bir şekilde kullanılmaya devam etmektedir. Gökpınar ve Avşar'da bulunan okullar ise toplantı salonu olarak faaliyet göstermektedir. Arazi çalışmasında tespit edilen 11 okul ve 7 muallim lojmanı günümüzde âtıl durumdadır. Tekke, Yalnızdam ve Tavullar'da bulunan muallim lojmanları aynı işlevle kullanılmaya devam etmektedir. Dereköy'deki birinci ve ikinci okulda, Ovacık ve Afşar'daki okullarda muallim lojmanları okula bitişik inşa edilmiştir. İslamlar, Özdemir, Hacıyusuflar, Macun, Tavullar, Bayındır'daki okullarda ve Küçüksöğle'deki ikinci okulda muallim lojmanı okul binasından bağımsız tasarlanmıştır. Gökpınar, Yuva ve Gölova'daki okulların muallim lojmanı bulunmamaktadır. Cumhuriyetin ilk yıllarında Maarif Vekâleti sorumluluğunda Tatbikat Bürosu (İnşaat Dairesi) kurulmuştur. Buna bağlı olarak okul ve muallim lojman yapılarının İnşaat Dairesi tarafından yapılan tip projelere göre inşa edildikleri tespit edilmiştir. Bölgedeki yapıların taş, ahşap, kerpiç gibi yerel malzemeyle inşa edildiği görülmektedir. İncelenen 16 köy okulunun Erken Cumhuriyet Dönemi II. Ulusal Mimarlık üslubuna uygun olarak sade ve modern tasarlandığı saptanmıştır. Dönemin üslup anlayışının yanı sıra ekonomik koşullar nedeniyle köylerde en az masrafla sade ve işlevsel tasarımlar uygulandığı belirlenmiştir.