Toplumun öteki yüzü: Osmanlı edebiyatında çingeneler

Abstract

Dünya üzerindeki en renkli halklardan biri olan ve çalışmamızın temel yapı taşını oluşturan halk Çingenelerdir. Çingeneler asırlar boyunca var olan ama varlığı sanki görmezden gelinen bir toplumdur. Yokmuş gibi görünmesindeki en önemli faktör diğer topluluklar tarafından hor görülmeleri ve görmezden gelinmeleridir. Çünkü Çingeneler yaşayış biçimleri, giyim kuşamları, dış görünüşleri, dini inançları, yaptıkları meslekleri bakımından hep eleştirilmiş ve uzak durulmuş bir toplum olmuştur. Çalışmamızda, söz konusu ötekileştirme sebepleri merkeze alınarak Çingene toplumunun Klasik Türk Edebiyatında nasıl ele alındığı, hangi özelliklerinin beyitlere misafir olduğu, hayatlarının tarihi metinlerde nasıl işlendiği anlatılacaktır. İlerleyen zaman içinde Çingenelerin hep yerinde saymasını ve hayatlarına dair bir değişkenliğin çok da yaşanmamış olmasını yıllar öncesine ait şiirlerde görmemiz sağlanacak ve bu sayede yüzyıllar boyunca süregelen bu toplumun aslında yüzyıllar boyunca hep aynı olduğu, hiç değişmediği ve diğer toplumların da Çingenelere karşı bakış açısında bir oynama olmadığı gözler önüne serilecektir.