Kayseri yöresi ağıtlarında söz varlığı incelemesi

Abstract

Yapılan bu çalışma Kayseri yöresi ağızlarında var olan bir söz varlığı çalışmasıdır. Geçmişten günümüze sözlü kültür mirası olarak aktarılan ağıtlar paha biçilemez bir kaynak niteliği taşımaktadır. Sözlü kültür ürünleri içerisinde ezgili bir tür olan ağıtların; zihinde kalması ve aktarılması, kişilerin yaşamış oldukları olaylar üzerinden empati yapmaları ve o duyguyu hissetmelerini sağlamaktadır. Her bir ağıt içerisinde bir hikâye taşımaktadır. Geçmişi ve geleceği anlatır. İnsanlar üzerinde derin izler bırakır ve etkisi uzun süre atlatılamaz. Bu çalışma Kayseri ili ve ilçelerinde söz varlığı bakımından zengin olan ağıtların derlenmesi ve söz varlığı olarak incelenmesi üzerine yapılmıştır. Saha çalışması olan bu araştırmada görüşme tekniğinden faydalanılmıştır. Yapılan görüşmeler ses kayıt cihazı ile kaydedilip ağız araştırmalarında kullanılan transkript ile yazıya geçirilmiştir. Çalışmamız beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Kayseri ili, ağıtlar ve söz varlığı hakkındaki verilen bilgi ile temel çerçeve oluşturulmaktadır. Çalışma sahasında derlenmiş olan ağıtların söz varlığı üzerine yapılan inceleme ikinci bölümde; kelime grupları ise üçüncü bölümde yer almaktadır. Dördüncü bölüm ise sözlük çalışmasına ayrılmıştır. Beşinci bölümde ise saha çalışmasında derlenmiş olan ağıtlar sunulmuştur. Sözlük bölümünde madde başları "*" ile gösterilen kelimeler Derleme Sözlüğünde olmayıp ağızlarda hala etkisini gösteren sözcükleri işaret itmektedir. Yapılan bu çalışmanın asıl amacı; Derleme Sözlüğüne katkıda bulunmaktır. Yöre halkı ağızlarında var olan sözcüklerin söz varlığı açısından zengin olduğunu bir kez daha gün yüzüne çıkarmaktır.