Abstract:
Bu çalışmada anason (Pimpinella anisum L.), kimyon (Cuminum cyminum L.), kekik (Oryganum syriacum var bevanii Holmess), adaçayı (Salvia officinalis L.) ve defne (Laurus nobilis L.) den ekstrakte edilen bitkisel uçucu yağlar ile anethole, thymol, carvacrol, eucalyptol (1,8 cineole) ve p-cymene uçucu yağ birleşenlerinin seralarda önemli bir zararlı olan Frankliniella occidentalis (Pergande) üzerine olan kontakt toksisitesi ile repellent (uzaklaştırıcı) ve gelişmeyi-çoğalmayı engelleyici etkileri araştırılmıştır. Repellent haricindeki diğer testlerde F.occidentalis' in 2. dönem dişi larvaları kullanılmıştır. Kontakt toksisite denemelerinde uçucu yağlar ile birleşenlerinin 25, 50, 100 ve 200 ppm' lik dozları, repellent denemelerde 2, 4 ve 8 ul/1 ile ovipozisyon denemelerinde 1.9, 3.8 ve 7.6 mg/1 dozları uygulanmıştır. Alınan sonuçlarda tüm uçucu yağların F. occidentalis' in fekunditesini ve yumurta açılışını azalttığı saptanmıştır. Buna karşılık yumurta açılma süresine, larva-pupa ve ovipozisyon süresi ile ömür üzerine etkili olmadığı tespit edilmiştir. Uçucu yağlar ve bileşenlerinin F. occidentalis" e karşı kontakt ve repellent etkisi önemli bulunmamakla birlikte, bileşenlerin repellent ve kontakt etki olarak uçucu yağlardan daha yüksek biyolojik aktiviteye sahip oldukları görülmüştür.
