Abstract:
Bu çalışmada değişik karekterlere sahip Çukurova 1518, Stonville 453, Çun 82 ve Deltapine 20 çeşitlerinin Antalya ilinde pamuk Üzerinde bulunan önemli zararlılara karşı gösterdikleri dayanıklılık, önemli zararlıların bu çeşitlerdeki populasyon gelişmeleri ile ilaçlama sayısının zararlı populasyonları ve verim üzerine etkileri incelenmiştir. Deneme esnasında önemli zararlılar olarak pamuk beyazsineği (Bemisia tabaci Genn.), yaprak piresi ( Asymmetrasca decedens Paoli), ve pamuk yaprakbiti (Aphis gossypi Glov.) saptanmıştır. Bu zararlılardan özellikle af i t ve pamuk beyazsineğinin populasyonu mevsim başında önemsiz düzeyde kalırken A. decedens ise en önemli zararlı durumunda olmuştur. Pamuk beyazsineği ve afitte populasyon Temmuz sonu Ağustos başında oluşmaya başlamış ve 2. sulama ile birlikte hızla yükselmiştir. Differ zararlıların populasyon düzeyleri ise çok düşük düzeyde seyretmiştir. Denenen çeşitlerden Çukurova 1518 ve Çun 82 çeşitleri önemli zararlılardan biri olan pamuk beyazsineğine karşı daha fazla dayanıklılık göstermiştir. Pamuk beyazsineğine duyarlı olarak Stonville 453 ve Deltapine 20 çeşitleri tesbit edilmiştir. Çukurova 1518 ve Çun 82 çeşitleri, pamuk beyazsineğine karşı dayanıklılık gösterirken, cicadellidlere karşı ise duyarlı olmuştur. Kontrol ile farklı ilaçlama sayıları arasında zararlı gelişmesi bakımından önemli bir fark görülmemiştir. ilaçlama yapılan parsellerde zararlı populasyonu üzerinde ilaçlamanın önemli bir etkisi olmamış, 2 ve 3 ilaçlama yapılan parsellerde sırasıyla pamuk beyazsineği ve afit populasyonları hızla düşmüştür. Verim açısından çeşit ve ilaçlamalar değerlendirildiği zaman önemli farklılıklar görülmüştür. Stonville 453 ve Deltapine 20 çeşitlerinden daha fazla ürün alınmıştır. Çukurova 1518 ve Çun 82 çeşitleri beyazsineğe karşı dayanıklı olmalarına rağmen verimleri düşük olmuştur, ilaçlama açısından verim değerlendirildiği zaman. 3 ilaçlı parsellerden kontrol parsellerine göre daha fazla ürün al ınmışt ir. Pamuk üzerinde çeşitli zararlılara bağlı olarak çok sayıda yararlı böcek türüne de rastlanmıştır. Yararlı böceklerden özellikle coccinellidler ve hemipterler yoğun olarak bulunmuştur. Coccinellid predatörleri içinde özellikle Scymnus türleri yoğun olarak bulunmuştur. Predator hemîpter lerin populasyonu pamuk yaprakbiti, Tnrips tabaci Lind. ve yaprak pirelerinin populasyonlarının yoğun olduğu dönemde artmış, bunların populasyonlarının düştüğü dönemde azalmıştır. Fakat ilaçlama sayısı ve çeşitlerin predator yoğunluğu üzerinde dikkati çeken bir etkisi görülmemiştir.
