Temel eğitim hakkının kullanılmasının uluslararası antlaşmalarda yer alan standartlar açısından değerlendirilmesi (Antalya ili örneği)

Abstract

Bu çalışmanın amacı öncelikle Türkiye'de sunulan temel eğitimin İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Çocuk Hakları Sözleşmesi ve temel eğitim alanında standartlar getiren diğer uluslararası antlaşmalarda tanımlanan standartlar açısından değerlendirilmesinin yapılmasıdır. Ayrıca temel eğitimin sunuluş şekilleri ve okulların bulunduğu bölgelerin sunulan temel eğitimin standardını etkileyip etkilemediği belirlemektir. Bunun yanında aile ile ilgili belli başlı değişkenlerin eğitim hakkının kullanılmasıyla ilişkisinin ortaya konması amaçlanmaktadır. Çalışmada araştırma modellerinden sıralı karma yöntem kullanılmıştır. Tasarım yöntemi olarak da sıralı açıklayıcı tasarım kullanılmıştır. Sıralı açıklayıcı tasarımda öncelik nicel verilerdedir, nitel veriler nicel verilerde elde edilen bilginin derinliğini artırmak için toplanır. Çalışmanın evrenini Antalya ilinde bulunan 91 özel ilkokul ve ortaokuldaki 15629 öğrencinin velisi, bu okullarda görev yapan 1847 öğretmen, 1010 devlet ilkokul ve ortaokullarındaki 256602 öğrencinin velileriyle bu okullarda görev yapan 13952 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini temel eğitim kurumlarında öğrencisi bulunan 489 veli ve bu okullarda görev yapan 527 öğretmen oluşmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda araştırmacı tarafından geliştirilen öğretmenler ve veliler için hazırlanan "Temel Eğitim Hakkının Kullanılması" ölçeği kullanılmıştır Araştırma sonucunda, okul türleri arasında en olumsuz görüşler tüm boyutlarda YİBO'lara ilişkin görüşler olmuştur. Ayrıca okulu terk eden ya da herhangi bir sebeple okula devam etmeyenlerin, özellikle de kızların eğitime devam etmeleriyle ilgili gerekli çalışmanın yeterince yapılmadığı, okullardaki düzenlemelerin engelli öğrencilerin durumların da dikkate alınarak yapılmadığı, okulun eğlenme ve dinlenme olanaklarının engelli öğrencilerin yararlanabilecekleri şekilde düzenlenmediği, okulun sağlık temizlik ve hijyen durumunun yetersiz olduğu, öğrencilerin eğlenme dinleneme olanaklarının yetersiz olduğu, öğrencilerin dostluk, barış, hoşgörü, demokrasi ve insan hakları konularında yeterince geliştirilmediği, müfredatın bölgesel ve bireysel farkları dikkate almada yetersiz kaldığı, öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerinin yeterince geliştirilemediği, uygulanan müfredatın öğrencilerin olumlu sosyal ilişkiler geliştirmesinde yeterli olmadığı, din eğitimi bakımından sorunların olduğu ve tüm devlet ilk ve ortaokullarında eğitim standartları ve eğitimin niteliğine ilişkin koşulların eşit olmadığı gibi sonuçlara varılmıştır.