İngilizce öğretmen adaylarının özel alan yeterliliklerinin YÖK, MEB ve İngiliz dili eğitimi lisans programlarında bulunan yeterlilikler açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, İngilizce öğretmen adaylarının özel alan yeterliliklerinin YÖK, MEB ve İngiliz Dili Eğitimi lisans programlarında bulunan yeterlilikler açısından incelemektir. Araştırma, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem desenlerinden yakınsayan paralel desenden yararlanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nitel kısmında bütüncül tek durum deseninden yararlanılırken nicel kısmı ise tarama modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Nicel verilerin elde edildiği araştırma grubu uygun örnekleme yöntemi kullanılarak oluşturulmuştur. Dolayısıyla nicel veriler 2015-2016 akademik yılı bahar döneminde Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi İngiliz Dili Eğitimi bölümünde 4. Sınıf 8. Dönemde olan 85 öğretmen adayından elde edilmiştir. Nitel veriler ise özel alan yeterliliklerine ilişkin mevcut dokümanlardan, İngiliz Dili Eğitimi lisans programına yönelik ders tanıtım formlarından ve gözlem verilerinden sağlanmıştır. Gözlem verilerinin elde edildiği araştırma grubunun belirlenmesinde ise üç aşamalı bir yol izlenmiştir. Öncelikle öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamasına katıldığı dört okul, ilkokul ve ortaokul olarak tabakalandırılmıştır. Ardından okullardan basit seçkisiz örnekleme yoluyla 1 ilkokul ve 1 ortaokul seçilmiştir. Öğretmen adaylarının okullardaki sayıları göz önünde bulundurularak ortaokuldan 5 ve ilkokuldan 5 olmak üzere araştırmaya katılmaya gönüllü toplamda 10 öğretmen adayı seçilmiştir. Nicel veriler araştırmacı tarafından hazırlanan "İngilizce Öğretmeni Özel Alan Yeterlilik Testi", nitel veriler ise "İngilizce Öğretmeni Özel Alan Yeterliliklerine İlişkin Gözlem Formu" aracılığıyla toplanmıştır. Normal dağılım gösteren nicel verilerde, öğretmen adaylarının yeterlilik düzeylerinin tespit edilmesinde ortalama, standart sapma, yüzde ve frekans analizleri kullanılmıştır. Yeterlilik düzeylerinin cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek amacıyla bağımsız örneklemler için t-testi, mezun olunan lise türüne göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek amacıyla da Tek Yönlü Varyans Analizi kullanılmıştır. Nitel verilerin çözümlenmesinde ise yüzde, frekans ve Mann- Whitney U testinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, YÖK ve MEB tarafından belirlenen yeterlilikler arasında kapsam ve içerik bakımından farklılıkların bulunduğu, yeterliliklerin İngiliz Dili Eğitimi lisans programı tarafından %88,4 oranında karşılandığı, İngilizce öğretmeni adaylarının özel alan yeterliliklerinin orta düzeyde olduğu (x ̅=19,55) ve gözlem sonuçlarının (x ̅=149,5) da bu bulguyu desteklediğisonucuna ulaşılmıştır. İngilizce öğretmeni adaylarının özel alan yeterliliklerinin cinsiyet ve mezun olunan lise türüne göre farklılaşmadığı fakat öğrenim türüne göre örgün öğrenim lehine manidar bir farklılaşmanın olduğu sonucuna ulaşılmıştır.