Ortaöğretim kurumlarında güvenliği sağlamada karşılaşılan problemlerin incelenmesi

Abstract

Öğrenme ve öğretme faaliyetlerinin neredeyse tamamının geçtiği okullar, günümüzde pek çok zorlukla karşı karşıya kalmaktadır. Bu araştırmanın genel amacı ortaöğretim kurumlarında okul güvenliğini sağlamada karşılaşılan problem durumlarının alt boyutlarının kapsamlı bir şekilde incelenmesi ve belirlenmesidir. Bu amaçla nitel araştırma yöntemlerinden bütüncül çoklu durum çalışması deseni tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 2015-2016 eğitim öğretim yılında Antalya'da dört farklı okul türü (fen lisesi, sosyal bilimler lisesi, anadolu lisesi, mesleki ve teknik anadolu lisesi) arasından belirlenen beş farklı ortaöğretim kurumunda görev yapmakta olan yönetici (n=6), rehber öğretmen (n=5) ve sınıf rehber öğretmeni (n=5) olmak üzere toplamda 16 katılımcıdan oluşmaktadır. Nitel veriler, araştırmacı tarafından mevcut alanyazına dayanılarak hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile nitel veri analizi yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulguları dört ana temada incelenmiştir: (1) okul güvenliği kavramı ile ilgili görüşler, (2) son altı ay içinde karşılaşılan problem durumlar, (3) okul güvenliğini sağlamada karşılaşılan problem durumlar ve (4) okul güvenliğini sağlamak için alınan önlemler ve tavsiye edilen önlemler. Araştırmanın bulguları frekans ve yüzde dağılım tablolarıyla sunulmuş ve katılımcıların görüşleriyle betimlenmiştir. Çalışma, okul güvenliğinin; zorbalık, problemli cep telefonu kullanımı, bağımlılık yapıcı madde kullanımı, okuldaki fiziksel düzenlemeler ve yetersiz sosyal imkânlardan olumsuz etkilendiğini ortaya koymaktadır. Katılımcılar okul güvenliğini sağlamak için kamera, nöbetçi öğretmen ve idareci, güvenlik görevlisi, doğal afet tatbikatı, okul kurallarının farklı yollar ile ilan edilmesi vb. önlemleri belirtmişlerdir. Sonuç olarak güvenli okullar öğrencilerin akademik başarısı üzerinde olumlu etkiye sahiptir. Ortaöğretim kurumlarında güvenliği sağlamada karşılaşılan problemleri belirlemek ve incelemek, güvenli okul planı hazırlamaya yardımcı olabilir. Ayrıca politika yapıcılara; okul güvenliği ile ilgili tüm paydaşlara hizmet içi eğitim verilmesi, öğretmen adaylarına eğitim fakültelerinde güvenli okul temalı dersler verilmesi ve kapsamlı kriz yönetim planı oluşturulması gibi öneriler verilmiştir.