Kazakistan’ın Türkistan bölgesinin kültürel turizm gelişimi

Abstract

Turizm insanların sürekli bulundukları, çalıştıkları ve her zamanki sıradan gereksinimleri tedarik ettikleri yerlerin seyahatler ve gittikleri yerlerdeki kısa süreli konaklamalarından normal gereksinimlerinin karşılanmasıyla alakalı faaliyetlerdir. Son zamanlarda, ulaşım ve iletişim teknolojisini gelişmesi, milli gelirin fazlalaşması, insanların boş zamanlarını değerlendirmek istemeleri; turizme, tarihte insanların ticari ve dini hedeflerle yapmış oldukları ziyaretlerden çok değişik bir boyut kazanmıştır. Turizm II.Dünya Savaşı'ndan sonra süratle ilerleme sürecine girmiş, daha kapsamlı halk topluluklarına ve uzak mesafelere yayılmıştır. Turizm; iktisadi, toplumsal, geleneksel ve doğal çevreyle iletişim içinde, dinlenme, yeme-içme, ulaşım, aktivite ve seyahat düzenlemesi gibi hizmetlerin bütününü kapsayan ve dünyanın en süratli gelişen sektörü pozisyonundadır. Günümüzde ve gelecekte önemi gittikçe fazlalaşan turizm sektörünün oluşturduğu iktisadi, toplumsal, geleneksel ve siyasi etkiler, ülke ekonomisinde ciddi neticeler oluşturmaktadır. Bu vaziyet, sadece uluslar arası turizm etkinliklerinden geniş pay alan gelişmiş ülkelerde değil, benzer zamanda gelişmekte olan ülkeler de turizme verilen önemi fazlalaştırmaktadır. Özelliklede gelişmekte olan ülkelerin yüzleştikleri iktisadi problemlerin ve buhranların atlatılmasında, ihtiyaç duyulan döviz girdisini oluşturma, yeni kazanç sağlama ve çalışma gücünü imkânlarını fazlalaştırma özelliğiyle turizm; mevzubahis ülkeler bakımından, öncelikli bir sektör durumuna gelmiştir. Ülke ekonomileri için asla kopartılamaz bir ehemmiyete sahip olan turizm sanayisinin çalışma gücü bakımından önemi ve sektörde bulunan işgücünün çalışma koşulları meydana çıkartmaya çalışmıştır. Kazakistan'ın İpek Yolu mıntıkasının özelliği, varlıklı kültür mirasına sahip ve daha bozulmamış doğal mekânların ihtişamıdır. Kazakistan İpek Yollarının esas simgesi kervansarayları ve ülkeleri bağlayan yolları, gölleri ve eşsiz doğasıdır. Kervan yolu ise, tarihteki ticaretin ve ülkelerarası bağlantının anahtarıdır. Sovyetler Birliğinin dağılmasıyla beraber yalnızca Kazakistan değil, bütün diğer Orta Asya ülkeleri coğrafyasına alakanın fazlalaştığı bilinmektedir. Kazakistan ve diğer Orta Asya ülkelerinin özellikle mühim müşterek kıymeti İpek Yolu olarak ilgi çekmeye başlamıştır. Bu sebeple globalleşme süreci Kazakistan'ın kapılarını dünyaya açarak İpek Yoluna tekrardan ilgi ve alaka fazlalaşmış ve İpek Yolu mevzusunda geleneksel mirasın meydana gelmesi, hem turizm faaliyetlerinin oluşturulması için tasarılar gündeme gelmiştir. UNESCO'nun 1987 yıllarında "Büyük İpek Yolu Projesi" çerçevesinde Orta Asya ülkelerindeki envanter ve muhafaza faaliyetleri başlaması ve 1998 yılına kadar devam eden faaliyetler bu mıntıkadaki kültür mirasına ilgi çekmeyi becermiştir. Bu mirasın turizm hedefli kıymetlendirilmesi için Sovyetler Birliği çöktükten sonra Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) 1993 yılında İpek Yolu Girişimi ismiyle bir proje başlatılmıştır. Bu proje çerçevesinde faaliyetler süregelmekte olup istikamet ile alakası olan ülkeler ile müşterek görüşmeler hala süregelmektedir.