İlkokul 4. sınıfta öğrenim gören özel okul ve devlet okulu öğrencilerinin fen öğrenme ortamlarına ilişkin imajlarının resim çizme tekniği ile incelenmesi

Abstract

Yapılan bu çalışmanın amacı ilkokul dördüncü sınıfta öğrenim gören devlet okulu ve özel okul öğrencilerinin fen öğrenme ortamına ilişkin imajlarını resim çizme tekniği ile tespit etmektir. Araştırmada betimsel araştırma yönteminin tarama (alan taraması) modelinden yararlanılmıştır. Çalışma 2018-2019 eğitim öğretim yılında yapılmıştır. Çalışmanın evrenini Antalya iline bağlı tüm devlet okulları ve özel okullarda öğrenim gören dördüncü sınıf öğrencileri, örneklemini Antalya iline bağlı üç devlet okulu ve üç özel okulda, dördüncü sınıfta öğrenim gören 357 öğrenci oluşturmaktadır. Her iki gruptaki katılımcılara veri toplama aracı olarak 'Gerçek Fen Öğrenme Ortamı Çizim Testi' uygulanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi, yüzde, frekans ve ki-kare bağımsızlık testi kullanılmıştır. Sonuç olarak hem devlet okulunda hem de özel okulda öğrenim gören ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin fen öğrenme ortamlarının genelde sınıf ya da laboratuvar olduğu, her iki okul türünde de öğrencilerin derse aktif olarak katıldığı, her iki okul türünde de öğretmenlerin öğrenci imajlarında konuyu sunan kişiler olarak yer aldıkları tespit edilmiştir. Devlet okulu öğrencilerinin fen öğrenme ortamlarında öğretmenin sınıf içi konumunun genelde öğrencilerle iç içe, özel okul öğrencilerinin fen öğrenme ortamlarında ise öğretmenlerin konumunun genelde öğrencilerden uzak olduğu tespit edilmiştir. Gerek devlet okulu gerekse özel okul öğrencilerinin fen öğrenme ortamı genelde öğrenci merkezlidir. Her iki okul türünde de öğrenme ortamlarında konuya uygun araç gereç bol bol bulunurken devlet okulu öğrencilerinin deney masası olarak kendi sıralarını, özel okul öğrencilerinin ise gerçek deney masası kullandıkları tespit edilmiştir. Devlet okulunda ve özel okulda öğrenim gören öğrencilerin fen öğrenme ortamlarında genelde olumlu deneyimlere sahip oldukları tespit edilmiştir. Devlet okullarında öğrenciler için fen öğrenme ortamında önemli olan unsurlar temasında en çok tercih edilen alt tema 'konuyu öğrenmek/ anlamak', özel okullarda ise öğrencilerin en çok tercih ettiği alt tema 'malzemeler' olmuştur. Bağımsızlık testinin sonuçlarına göre devlet okulu ve özel okul öğrencilerinin yer teması imajları arasında anlamlı fark bulunamamıştır. Devlet okulu ve özel okul öğrencilerinin öğrenci teması imajları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Devlet okulu ve özel okul öğrencilerinin öğretmen davranışı imajları arasında anlamlı fark bulunamamıştır. Devlet okulu ve özel okul öğrencilerinin öğretmen davranışı imajları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Devlet okulu ve özel okul öğrencilerinin öğretmen davranışı imajları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Devlet okulu ve özel öğrencilerinin öğretmen davranışı imajları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Devlet okulu ve özel okul öğrencilerinin öğretmen davranışı imajları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Çalışmanın sonuçlarına göre araştırmacılara, örneklemin genişletilerek tüm özel okul ve devlet okulları ile çalışılabileceği, sadece devlet ya da sadece özel okullarla çalışılabileceği, benzer bir çalışmanın tüm kademelere uygulanabileceği, araştırmanın uluslararası boyuta taşınabileceği ya da çalışmanın farklı tekniklerle (analoji, metafor, kelime ilişkilendirme, sadece görüşme) yapılabileceği önerilmiştir. Öğretmenlere ise informal alanları daha çok kullanmalarının, yapılandırmacı yaklaşıma uygun ders planlarından ve çağdaş öğrenme tekniklerinden yararlanmalarının fen öğrenme açısından daha yararlı olacağı önerilmiştir. Devlet okullarında fiziki koşulları müsait olan okullarda boş bir alanın laboratuvar olarak değerlendirilebileceği önerilerinde bulunulmuştur.