Yenilenen fen bilimleri dersi öğretim programında yer alan uzay bilimleri konularının öğretiminde karşılaşılan güçlükler

Abstract

2018 yılından itibaren ortaokullarda uygulamaya konan Fen Bilimleri Öğretim Programı'ndaki Dünya ve Evren konu alanında yer alan Astronomi ve Uzay Bilimleri içerikli ünitelerin bir önceki öğretim programına göre sıralaması değiştirilmiştir. Önceki programlarda eğitim öğretim yılının sonunda yer alan ilgili üniteler sene başına alınmıştır. Bu çalışmanın amacı yapılan bu değişiklik ile ortaya çıkan öğretim zorluklarının araştırılmasıdır. Yapılan değişikliğin öğretmenler açısından ortaya çıkardığı sorunları saptamak, buna bağlı olarak yaşanan güçlükleri incelemek tez çalışmamızın odak noktasıdır. Nitel durum çalışması şeklinde yürütülen bu araştırmada elde edilen veriler için içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu analiz türünde temel amaç, elde edilen bulguların okuyucuya özetlenmiş ve yorumlanmış bir biçimde sunulmasıdır. Araştırma verileri, Antalya ilinde ortaokullarda görev yapmakta olan; 5, 6, 7 ve 8. sınıfların Fen Bilimleri derslerine giren öğretmenlerle yüz yüze gerçekleştirilen görüşmelerle toplanmıştır. Görüşmelerde yarı yapılandırılmış açık uçlu sorular kullanılmıştır. Elde edilen veriler; temalar ve kodlar halinde sınıflandırılarak sunulmuştur. Çalışmaya katılan öğretmenlerin %93,34'ü, yeni Fen Bilimleri Öğretim Programı'nda yapılan Astronomi ve Uzay Bilimleri içerikli değişikliklerin, Fen Bilimleri dersine gösterilen ilgiyi artırdığı ve öğrencilerin popüler astronomi konuları ile öğretim yılına başlamalarının pozitif etki yarattığı konusunda ortak görüş bildirmişlerdir. Yeni Fen Bilimleri Öğretim Programı'nda astronomi konularının ilk ünitelere alınmasının meydana getirdiği güçlüklerden bazıları, öğrencilerin yeterli hazır bulunuşluğa sahip olmamaları; öğretmenlerin öğrenci seviyesine uygun etkinlik ve destekleyici kaynak ve dökümana ulaşamamaları; okulların konuyla ilgili gerekli teknik ve fiziki donanıma henüz sahip olmamaları şeklinde ortaya çıkmaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, fen bilimleri öğretmenlerinin astronomi konularının öğretiminde karşılaştıkları güçlükler, öğrencilerle yaşanan; okulun fiziki ve teknik donanımı nedeniyle yaşanan; okul idaresi, veliler, diğer branş öğretmenleri ve zümre öğretmenleri gibi bileşenlerle yaşanan; öğretim programının uygulanması aşamalarında yaşananlar şeklinde sınıflandırılmıştır. Araştırmanın sonuç ve öneriler bölümünde hem öğretmenler hem de araştırmacılar için önemli olabilecek öneriler sunulmuştur.